توحید یکی از مباحث ریشه‌ای و اصلی در علوم عقایدی است. اهمیت این علم از آن جهت است که به خالق هستی می‌پردازد و بی‌نظیر بودن خداوند را از جهات مختلف بیان می‌کند. توحید پایه و اساس دیگر علوم عقایدی است.  برخی از مباحثی که در این مقاله بررسی می‌شود عبارتند از: معنای لغوی و …

مسأله خیر و شر یکی از مهمترین مباحث مرتبط با عدل الهی است. حکمتِ بسیاری از مشکلات و مصائب برای ما روشن نیست. در اینجا سؤالات زیادی مطرح می‌شود: • این مشکلات و این ناملایمات و این تبعیضها، سیلها، زلزله‌ها، ناقص الخلقه‌ها، اینها چگونه با عدل و حکمت خداوند سازگار است؟ • چرا خداوند به …

قضا و قدر که در زبان روزمره به آن قسمت یا تقدیر می‌‌‌گوییم به معنای سلطنت و تصرف خدا در جهان است. بحث قضا و قدر یک آموزۀ دینی است. اگر کسی آن را انکار کند، سلطنت خدا را انکار کرده است. مسأله قضا و قدر از مباحث دقیق و مهمی‌‌ است که نیاز به …

اختیار یکی از نعمتهای بزرگی است که خداوند سبحان به انسان‌ها عنایت کرده و سبب رسیدن انسان به مقاماتی است که حتی فرشتگان مقرّب الهی نمی‌‌‌توانند به آن دست‌یابند. چرا که انسان با اینکه مختار است و می‌‌تواند گناه کند عمل صالح انجام می‌‌دهد و این ارزش بالاتری دارد. گل زیباست، الماس ارزشمند است، اما …

تفویض به معنای واگذاری اختیار همه کارها به انسان است. یعنی خداوند بعد از خلق جهان اداره امور را کاملا به ما واگذار کرده است. نظریه تفویض درست در مقابل نظریه جبر قرار دارد. و هر دو نظر از دیدگاه شیعه مردود است چرا که یکی افراط می‌‌کند و دیگری تفریط. این نوع نگاه فقط …

موضوع جبر و اختیار یکی از قدیمی‌ترین مباحث مورد نزاع در فلسفه و کلام است. تا جایی که برخی می‌‌گویند در قرن چهارم قبل از میلاد و در فلسفه یونان باستان، گروهی به نام رواییان معتقد به جبر بودند. این مسئله تا حال ادامه دارد و شاید در زمان ما بیشتر هم پرسیده می‌شود که …

مسئله اختیار یکی از مهمترین مسائلی است که همیشه مورد توجه متکلمان و محققین بوده و در مقابل آن دو نظریه جبر و تفویض قرار دارد. دیدگاه جبر، انسان را مجبور می‌داند. در مقابل، دیدگاه تفویض معتقد است خدا بعد از خلقت، دیگر کاری به جهان ندارد و اداره امور را به انسان واگذار کرده …

خلقت انسان ویژگی‌های خاصی دارد که سبب برتری و فضیلت انسان بر بسیاری از مخلوقات شده است. ما می‌دانیم خلقت همه عالم بر پایه نظم و هماهنگی است اما با این حال قرآن کریم خلقت انسان را کاملترین خلقت‌ها بر می‌شمارد و از آن به «احسن تقویم» یاد می‌کند که بیانگر بالاترین حد اعتدال در …

رب به معنای مالک حقیقی است. در واقع خدایی که این جهان منظم و بی‌بدیل را آفریده مالک حقیقی آن است. ربوبیت خداوند نیز جلوه‌ها و ویژگی‌های خاصی دارد که توجه به آنها بسیار سودمند است. در جهان امروز شاهد تفکری هستیم که تمام اهدافش بر پایه انسان و هوا و هوس‌های زودگذر اوست. در …

دقت و تفکر در خلقت این جهان و نظم اعجاب آور و دقیق موجود در جهان خلقت بسیار آموزنده است و سبب رشد فکری انسان می شود. آموزه خلقت و آفرینش یکی از مهمترین آموزه‌های اسلام و دیگر ادیان الهی است. درک صحیح از نظام خلقت اهمیت فراوانی دارد چرا که تفسیر‌های گوناگونی در این …