راه‌ نشستن در کشتی نجات امام حسین علیه‌السلام چیست؟

اهل بیت (علیهم‌السلام) همه کشتی نجاتند، اما کشتی نجات امام حسین (علیه‌السلام) نسبت به دیگر امامان، وسیع‌تر و با سرعت بیشتر، رو به جلو حرکت می‌کند؛ و چه سعادتمندند کسانی که در این کشتی نشسته‌اند. در این مقاله برآنیم که با استفاده از روایات ائمه هدی (علیهم‌السلام) راه‌های نشستن در کشتی نجات امام حسین (علیه‌السلام) را بیان نماییم.

حسین (علیه‌السلام)، پرورش یافته خاندان رسالت و امامت

حسین بن علی (علیه‌السلام)، امام سوم شیعیان، در خاندان عصمت و طهارت و در دامان پدر و مادری گرانمایه، چون علی (علیه‌السلام) و فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) پرورش یافت. پیامبر خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) حسین (علیه‌السلام) را در کودکی در آغوش می‌گرفت و این گونه دعا می‌فرمود: «خدایا! من، او را دوست دارم. تو نیز او و دوستدارانش را دوست بدار[1]».

امام حسین (علیه‌السلام)، همان انسان والایست که در روز مباهله، برای اثبات حقانیت پیامبر خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)، ایشان را همراهی می‌کند و در هنگام خواندن حدیث کسا در زیر عبای رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) قرار می‌گیرد. در دوران امامت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام)، دوشادوش پدر در تمام امور او را یاریگر است. همچنین برادری را در حق برادرش امام حسن (علیه‌السلام) تمام کرده و شأن و منزلت او را قدر می‌داند و در تمام امور مطیع اوست و با رسیدن به امامت، در راه اعتلای اسلام و اصلاح امّت جدش، از هیچ تلاشی فروگذار نیست و بنا به وضعیت جامعه و زمانه خود به جهاد و مبارزه با ستمگران می‌پردازد.

شایستگی‌های حضرت اباعبدالله الحسین (علیه‌السلام)

امام حسین (علیه‌السلام) از فضایل بی شماری برخوردار است که علی‌رغم همه تلاش‌های دشمنان و مخالفان برای محو فضایل اهل بیت (علیهم‌السلام)، در تاریخ ثبت و ضبط شده‌ است. با تأمل در سیره و ویژگی‌های شخصیتی امام حسین (علیه‌السلام) می‌توان به اهمیت به کار بردن تعبیر کشتی نجات و چراغ هدایت در مورد ایشان پی برد. در ادامه به برخی از این شایستگی‌ها اشاره می‌کنیم:

• عزّت نفس: امام حسین (علیه‌السلام) در روز عاشورا فرمود: «هان! این فرومایه (عبیدالله) پسر فرومایه (زیاد بن ابیه)، مرا میان دو چیز قرار داده است: عزّت (شهادت) و ذلّت (بیعت با یزید). ذلّت و خواری از ما دور است و خداوند آن را برای ما نمی‌پذیرد…[2]» و هنگامی که به ایشان گفته شد:‌ حکم پسر عموهایت را بپذیر؛ حضرت فرمود:‌ «مرگ با عزّت، بهتر از زندگی در ذلّت است[3]».
• شجاعت: در یادکرد وقایع روز عاشورا آمده است: «حسین (علیه‌السلام) پیاده، مانند سواران شجاع می‌جنگید، از تیرها می‌گریخت، شکاف‌های صفوف دشمن را می‌جست و بر سواران می‌خروشید[4]».
• کَرَم و سخاوت: حسین بن علی (علیه‌السلام) از چوپانی گذشت. چوپان گوسفندی به او هدیه داد. حسین (علیه‌السلام) پرسید: «تو آزادی یا برده؟» گفت:‌ برده هستم. امام گوسفند را برگرداند. چوپان گفت: این گوسفند، مال خودم هست. حضرت پذیرفت و سپس، او و گلّه را خرید. چوپان را آزاد نمود و گلّه را به او بخشید[5]. و یا آزاد کردن کنیزی که با دسته گلی در دست به آن حضرت تحیت و سلام گفت[6]. و مصادیق دیگر که همه نشان از سخاوتمندی امام حسین (علیه‌السلام) است.
• بیم و ترس از خدا: به حسین بن علی (علیه‌السلام) گفته شد: چقدر بیم تو از پروردگارت زیاد است؟! حضرت فرمود: «روز قیامت، کسی ایمن نیست، مگر آن که در دنیا از خدا ترسیده باشد[7]».
• فروتنی: حضرت اباعبدالله الحسین (علیه‌السلام) بر بینوایانی گذشت. با آنان نشست و سپس گفت: «بی‌گمان خداوند مستکبران را دوست ندارد[8]».
•  صاحب نفس مطمئنه: امام صادق(علیه‌السلام) فرمود: «سوره مبارکه فجر را در نمازهای واجب و مستحب بخوانید؛ زیرا این سوره در شأن امام حسین (علیه‌السلام) است. شخصی علت آن را جویا شد، حضرت در پاسخ فرمود: به دلیل آنکه امام حسین(علیه‌السلام) صاحب نفس مطمئنه بود که خداوند از او راضی و او از خداوند راضی بود[9]».
• اهل عبادت فراون: بیشترین ارتباط امام حسین (علیه‌السلام) با خداوند، از راه نماز بود. هم از لحاظ کیفیت هم از لحاظ کمیّت،  کسی جز معصوم به پای حضرت نمی‌رسید. امام سجاد (علیه‌السلام) فرمود: «پدرم در شبانه روز هزار رکعت نماز می‌خواند[10]». همچنین قتادة می‌گوید: حسین (علیه‌السلام) فاضل و دیندار بود و نماز و روزه و حج فراوان انجام می‌داد[11].

عشق و علاقه حضرت به عبادت پروردگار چنان بود که در روز نهم محرم (شب عاشورا) از برادرش عباس (علیه‌السلام) خواست تا یک شب از دشمن مهلت بگیرد تا به راز و نیاز با خداوند بپردازد. ظهر عاشورا نیز برای نماز به دشمن پیشنهاد آتش‌بس داد که پذیرفته نشد، با این حال در برابر رگبار تیرها،  نماز را به جا آورد.

• ذکر و یاد خدا: امام حسین (علیه‌السلام) همیشه به یاد خداوند بوده و از ذکر او غافل نمی‌شد، حتّی حضرت در شکم مادرش به ذکر خدا مشغول بود و حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) صدای تسبیح او را می‌شنید. در روز عاشورا نیز در حال زمزمه و ذکر «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ» بود و هنگام احساس خطرِ مرگ «إِنَّا لِلَّٰهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ » بر زبان جاری می‌کرد. امام خطاب به لشکر یزید فرمود: «شیطان شما را احاطه کرده، پس یاد خداوند بزرگ را فراموشتان ساخته است…[12]».
• بندگی خالصانه خدا: امام حسین (علیه‌السلام) با وجود مقام والایی که داشت در مقابل پرودگار خود بسیار خاضع و خاشع بود. حضرت در دعای عرفه از خداوند چنین خواست: «خدای من! این خواری من است که بر تو آشکار است و این حال من است که از تو پنهان نیست. رسیدن به تو را از تو می‌خواهم و با تو به تو ره می‌جویم. پس مرا با نور خود، ره بنما و به بندگی راستین در پیشگاهت، موفق بدار».
•  خوش‌خلق و خو: حسن بصری می‌گوید:‌ حسین (علیه‌السلام)، سروری بی رغبت به دنیا، پارسا، شایسته، خیرخواه و خوش‌خو بود[13].
• توکل به خداوند: امام حسین (علیه‌السلام) در طول سفر کربلا مانند همیشه، تنها تکیه‌گاه خود را خدا می‌داند و گاه می‌گوید:‌ « رَّبَّنَا عَلَيۡكَ تَوَكَّلۡنَا وَإِلَيۡكَ أَنَبۡنَا وَإِلَيۡكَ ٱلۡمَصيرُ[14]»، خدایا! تو پروردگار ما هستی، بر تو توکل می‌کنیم، به سوی تو باز می‌گردیم. و  همچنین می‌گوید:‌ «اَللهُمَّ أَنتَ ثِقَتِي فَي کُلِّ کَربٍ»، خدایا! در هر مصیبتی تو تکیه‌گاه من هستی.  
• علم و دانش: آگاهی و علم حضرت را از کلمات قصار، پاسخ به نامه‌ها و پرسش‌ها و خطبه‌هایی که از حضرت آمده است، به خوبی می‌توان درک کرد. پاسخ به پرسش‌های پادشاه روم در مورد کهکشان‌ها، دعای عرفه‌ای که سراسر مضامین و حقایقی در مورد هستی و اسما و صفات خداوند متعال و … همه نشان از دانش بالا و علم الهی آن حضرت است.
• آگاه به وضعیت زمانه و سیاست دوران: امام حسین (علیه‌السلام) در دوران زندگی خود نسبت به مسائل سیاسی بی‌تفاوت نبود و به صورت‌های مختلف به انتقاد، افشاگری و روشنگری در مورد حکام غاصب و عملکرد فاسد آنها همّت گمارد و در جهت حفظ اسلام و مسلمانان از انحراف، کوشش می‌کرد. در این راستا حضرت به تربیت یاران و اصحابی آگاه و امین می‌پرداخت و پس از فراهم شدن شرایط و موقعیتی که برای دیگر امامان با این وضعیت فراهم نشد، دست به قیام زد.

 امام حسین (علیه‌السلام) کشتی نجات و چراغ هدایت

یکی از احادیثی که از پیامبر خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) در مورد امام حسین (علیه‌السلام) بیان شده، حدیثی است که حضرت را کشتی نجات و چراغ هدایت معرفی می‌کند.

امام حسین (علیه‌السلام) می‌فرماید: بر پیامبر خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) وارد شدم، در حالی که اُبی بن کعب نزد ایشان بود. پیامبر خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) به من فرمود: «آفرین بر تو، ای ابو عبدالله، ای زیور آسمان‌ها و زمین‌ها!».

اُبی به رسول اکرم (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) گفت: ای پیامبر خدا! چگونه کسی غیر از تو، زیور آسمان‌ها و زمین‌ها می‌شود؟!

حضرت ختمی مرتبت (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمود: «ای اُبَی! سوگند به کسی که مرا به حق به پیامبری برانگیخت، حسین بن علی، در آسمان بزرگتر شمرده می‌شود تا در زمین، و در سمت راست عرش خدا نوشته شده است: مِصباحُ هُدیً و سَفینَةُ نَجاةٍ …، او چراغ هدایت، کشتی نجات، پیشوای خیر و برکت و عزّت و افتخار و دانش و سرمایه است[15]».

چرا امام حسین (علیه‌السلام) به کشتی نجات تشبیه شده‌اند؟

امام حسین (علیه‌السلام) در دورانی زندگی می‌کرد که به واسطهٔ تبلیغات مسموم خلفای بنی امیه، اسلام به خطر افتاده بود. خلیفه‌ای که یک انسان قمارباز، شراب‌خوار و … بود نمی‌توانست اسلامِ هدایتگر را به مردم عرضه کند. به همین دلیل امام حسین (علیه‌السلام) برای اصلاح امت جدش قیام کرد و نقش چراغ هدایت و کشتی نجات را برای مسلمین داشت؛ زیرا که دیگر در آن زمانه به حق عمل نمی‌شد و عدالت در جامعه اجرا نمی‌گردید.

پیشوای سوم شیعیان، در مقابل ظلم و بیداد حاکمان و خلفای ظالم ایستاد و با آنها بیعت نکرد و در راه حفظ دین اسلام و فرامین الهی از همه هستی خود و آنچه محبوب او بود، گذشت و در راه خدا انفاق کرد و در این راه، شهادت خود و یارانش، و اسارت خانواده‌اش را به جان خرید؛ همان طور که خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: «لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتّی تُنْفِقُوا مِمّا تُحِبُّونَ[16]»، به مقام نیکان نائل نمی‌شوید، مگر با انفاق برخی چیزهایی که دوست دارید».

در این مسیر سخت، اهل بیت امام حسین (علیهم‌السلام) نیز رنج‌های زیادی را متحمل شدند. دشمن آنها را مانند بردگان اسیر کرده، به دست و پایشان غل و زنجیر بست و در بازارها چرخانید. خاندان اهل بیت (علیهم‌السلام) را بر روی شتران بی‌جهاز سوار و از کربلا تا کوفه و شام، در گرمای سوزان در بیابان‌ها، از سخت ترین مسیرها عبور داد و آنها را خارجی نامید، اما حضرت زینب (سلام‌الله‌علیها) در آن شرایط سخت، با صلابت تمام می‌فرماید: «مَا رَأَیْتُ إِلَّا جَمِیلًا»، من جز زیبایی چیزی ندیدم و با تأسی از مولای خود امام حسین (علیه‌السلام) در این راه شجاعانه ایستادند تا اسلام باقی بماند.

از این رو، خداوند متعال هم در مقابل این همه فداکاری و جانثاری، امتیازات ویژه‌ای را برای امام حسین (علیه‌السلام) در نظر گرفت و ابزار هدایت و نجات انسان‌ها را در اختیار ایشان قرار داد. با این توصیف، هر کس به حضرت اباعبدالله الحسین (علیه‌السلام) پناه برد و سوار بر کشتی نجات امام حسین (علیه‌السلام) شود به سر منزل مقصود خواهد رسید.

امام حسین (علیه‌السلام) باب نجات امت

انسان برای رسیدن به کمال و رشد معنوی نیازمند هادی و راهنماست. خداوند متعال انبیاء رسل و امامان معصوم (علیهم‌السلام) را به عنوان بهترین راهنما برای آدمی معرفی نموده که با تمسک و پیروی از آنها راه نجات را یافته و به سعادت دنیوی و اخروی خواهد رسید.

پیامبر اکرم (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) علاوه بر معرفی فرزندش حسین (علیه‌السلام) به عنوان کشتی نجات و چراغ هدایت، او را باب نجات معرفی می‌کند و می‌فرماید: «حسین از من است. او فرزند من و بهترین مردم بعد از برادرش می‌باشد. او پیشوای مسلمانان و سرور اهل ایمان و جانشین پروردگار جهانیان و فریادرس نیازمند و پناهِ پناه آوران و حجت خدا بر تمام جهانیان است. او سرور جوانان بهشت و باب نجات امت است. فرمان او فرمان من است و فرمانبرداری از او فرمانبرداری از من است کسی که از او پیروی کند از من است و کسی که با او مخالفت کند از من نیست[17]».

پیامبر گرامی اسلام، از منزلت امام حسین (علیه‌السلام) نزد ملکوتیان این گونه خبر داد: «کسی که دوست دارد به محبوب‌ترین فرد زمینیان پیش آسمانیان نگاه کند، پس به حسین بنگرد[18]».

ویژگی‌های یاران امام حسین (علیه‌السلام)

در نهضت بیداری امام حسین (علیه‌السلام) کسانی که در کنار ایشان حضور یافته و تا پای جان در رکاب حضرت مبارزه کردند، به معنای واقعی دارای اخلاص و تقوایی بی‌نظیر بودند. آنها درک موقعیت امام جامعه و اهمیت یاری رساندن او در سخت‌ترین شرایط را وظیفه یک پیرو واقعی می‌دانستند و مرگ و شهادت در راه پیشوایشان، برای آنها گواراتر از مرگ در بستر و پذیرفتن ذلّت بود. اصحاب حضرت هدف مولای خود را از قیام باور داشته و تا پای جان در این راه ماندند.

حال باید دید که آنها چه ویژگی‌هایی داشتند که توانستند در کشتی نجات امام حسین (علیه‌السلام) نشسته و به سعادت برسند؟

برخی از ویژگی‌های یاران حضرت که آنها را به این مقام والا رساند و در کشتی نجات امام حسین (علیه‌السلام) نشسته بودند ، عبارتند از:

1. وفاداری نسبت به امام

در منابع تاریخی آمده است که حضرت سیدالشهدا (علیه‌السلام) در هنگام غروب تاسوعا، در خطبه‌ای حماسی، در وصف و ستایش یاران خود چنین فرمود: «من، یارانی باوفاتر از یاران خود، سراغ ندارم[19]». آنها انسان‌های کامل دوران امامت امام حسین (علیه‌السلام) بودند که با تمام وجود به یاری امام زمان خود پرداختند.

۲. یاری امام حسین (علیه‌السلام) و رسیدن به سروری شهیدان

سرور شهیدان، لقب امام حسین (علیه‌السلام) است و یاران حضرت سروران شهیدان هستند. در روایتی از رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) که در آن به آیندهٔ امام حسین (علیه‌السلام) و ماجرای کربلا اشاره شده، آمده است که «گروهی از مسلمانان، او را یاری می‌دهند. آنها در روز قیامت، از بزرگان شهیدان امّتم هستند[20]».

 3. دستیابی به بالاترین مرحله یقین

یاران امام حسین (علیه‌السلام) سخنانی پر معنا در ابراز عشق و وفاداری خود به حضرت بیان نمودند که نشان از رسیدن آنها به بالاترین درجه ایمان و یقین بود. هنگامی که حضرت بیعت خود را از یارانش در شب عاشورا برداشت، سعید بن عبدالله حنفی گفت: «به خدا سوگند، اگر بدانم که کشته می‌شوم و بار دیگر زنده می‌شوم و آن‌گاه، زنده زنده سوزانده و قطعه قطعه می‌شوم و هفتاد بار دیگر این کار با من تکرار می‌شود، از تو جدا نمی‌شوم تا در راه تو بمیرم! چرا چنین نکنم؟ کشته شدن که تنها یک بار است و پس از آن، کرامت بی‌پایان همیشگی است[21]».

4. شوق رسیدن به جایگاه خود در بهشت

امام سجاد (علیه‌السلام) می‌فرماید:‌ «در شب عاشورا امام حسین (علیه‌السلام) پس از این که به یارانش تأکید کرد که «شما فردا چنان کشته می‌شوید که هیچ کس از شما، نجات پیدا نمی‌کند». آنها گفتند: ستایش، خدایی را که با کشته شدن با تو، به ما شرافت بخشید![22]».

سپس حضرت که اشتیاق یارانش را به ماندن و یاری کردن دید به آنها فرمود: «سرتان را بالا بگیرید و نگاه کنید» و جایگاه هر کدام را به آنها نشان داد و شوق آنها به مرگ و شهادت در رکاب امامشان بیشتر شد؛ به طوری که امام سجاد (علیه‌السلام) فرمود: «… هر کدام از آنها، با سینه و صورت خود، از تیرها و شمشیرها استقبال می‌کرد تا در بهشت به جایگاهش برسد[23]».

راه‌های نشستن در کشتی نجات امام حسین (علیه‌السلام)

هر فردی که مشتاق نشستن در کشتی نجات امام حسین (علیه‌السلام) است، ابتدا می‌بایست حبّ اهل بیت (علیهم‌السلام) را در وجود خود تقویت نموده، سپس از سیره و روش ائمه هدی (علیهم‌السلام) پیروی کرده، به احکام الهی پای بند باشد تا در مسیر درست قرار بگیرد. برای توضیح بیشتر به نمونه‌هایی از این راه‌ها اشاره می‌شود:

۱. بندگی خالصانه به درگاه خداوند:اطاعت بی‌چون و چرا از فرامین الهی و تلاش برای جلب رضایت پروردگار در زندگی یکی از راه‌های نشستن در کشتی نجات امام حسین (علیه‌السلام)است؛ همان‌طور که حضرت خود به این امر مقید بود و جز رضایت خدا نمی‌دید.

۲. الگوپذیری از سیرهٔ اهل بیت (علیه‌السلام) و تقویت حبّ آن بزرگواران در دل و جان. رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) می‌فرماید: «هر چیزی اساس و پایه‌ای دارد. اساس اسلام، دوست داشتن ما اهل بیت است[24]».

3. پرورش اخلاق نیکو و تزکیه نفس: رشد دادن صفات پسندیده در وجود خود‌ از جمله بردباری، فداکاری، بخشش، امانتداری، گذشت و … امام حسین (علیه‌السلام) فرمود: «باگذشت‌ترین مردم، کسی است که از زمانی که قدرت دارد، بگذرد[25]».

4. تقویت ایمان و پرهیزگاری: امام حسین (علیه‌السلام) در روز عاشورا فرمود: «بندگان خدا! پرهیزگاری کنید و از دنیا برحذر باشید… توشه بردارید که بهترین توشه، پرهیزگاری است. پرهیزگاری کنید، شاید رستگار شوید[26]».

۵. توکل بر خدا و سپردن تمام امور به او: رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمود: «هر كس به خدا توكل كند، خداوند هزينه‌های او را كفايت مى‌کند و از جايى كه گمان نمى‌برد به او روزى مى‌دهد[27]».

۶. اهتمام به انجام امر به معروف و نهی از منکر:‌ امام حسین (علیه‌السلام) می فرماید: «برای چشم مؤمن، روا نیست که ببیند خدا، نافرمانی می‌شود، مگر آن که هنوز چشمش را نبسته، بر آن آشفته شود[28]». چراکه فردی که راضی به عملکرد یک گروه باشد، مانند یکی از آنهاست. در این باره نیز حضرت فرمود: «هر کس شاهد کاری باشد و آن را ناپسند بدارد، مانند کسی است که در آن، حاضر نیست و هر کس از کاری غایب باشد، اما به آن راضی باشد، مانند کسی است که حاضر بوده است[29]».

۷. تلاش برای کسب روزی حلال: امام حسین (علیه‌السلام) از پیامبر خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) نقل می‌کند: «عبادت، هفتاد بخش دارد که برترین آنها، در پیِ روزی حلال بودن است[30]».

۸. شاد کردن و برآوردن حاجات همسایگان، فقرا، سالمندان و مؤمنان: امام حسین (علیه‌السلام) در یکی از سخنرانی‌ها فرمود: «بدانید که نیازهای مردم به شما از نعمت‌های خدا بر شماست. از آنها ملول نشوید که گرفتار می‌شوید[31]».

۹. دوری کردن از کارهای زشت و ناپسند: از جمله پرهیز از نافرمانی از خدا و از پدر و مادر، ستم کردن به ناتوان و … امام حسین (علیه‌السلام) به فرزندش امام سجاد (علیه‌السلام) وصیت می‌کند: «پسر عزیزم! مبادا بر کسی که هیچ یاوری جز خدا ندارد، ستم کنی[32]».

۱۰. شناخت دنیا و بهره بردن به قدر نیاز از آن: دنیاگرایی و دنیامداری، آفت حسینی بودن است. امام حسین (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «مردم برده و بنده دنیا هستند، و دین لعابی است كه تا وسایل زندگی فراهم است، به دور زبان می‌گردانند، ولی وقتی دوران آزمایش فرا رسد، دینداران كمیاب می‌شوند[33]».

۱۱. شناخت اهداف قیام عاشورای امام حسین (علیه‌السلام): راه امام زمان (عجل‌الله‌فرجه) همان راه امام حسین (علیه‌السلام) است که با شناخت ابعاد مختلف قیام عاشورا می‌توان زمینه‌های ظهور حضرت مهدی ارواحناله الفداء را فراهم کرد.   

۱۲.تقویت روحیه شهادت طلبی، دلاوری و جوانمردی، ایثار و وفاداری در وجود خود.

13. برپایی مجالس اهل بیت (علیهم‌السلام) بخصوص امام حسین (علیه‌السلام) برای کسب معرفت و زنده نگه داشتن یاد امام حسین (علیه‌السلام)، فرزندان و یاران شهید آن حضرت و برائت جستن از دشمنان اهل بیت (علیهم‌السلام).

۱۴. آموزش معارف دینی به کودکان: نهادینه کردن باورهای حسینی در فرزندان با محوریت خانواده، در قالب داستان و شعر و …

حسین (علیه‌السلام) کشتی نجات همه زمان‌ها 

مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله خامنه‌ای: رسول اکرم (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمود: «إنَّ الحُسَینَ مِصباحُ الهُدی وَ سَفینَةُ النَّجاة»، یعنی حسین (علیه‌السلام) چراغ هدایت و کشتی نجات است؛ این جمله، ویژه‌ی همه‌ی زمان‌هاست، اما امروز سفینه‌ی نجات بودن حسین ‌بن ‌علی (علیه‌السلام) بیشتر است. امروز، یعنی عصر نهضت و انقلاب، روزی که یاد حسین ‌بن ‌علی (علیه‌السلام) ناگهان مثل یک شب‌چراغ جهانتاب بر آسمان دنیا و بر سقف فلک درخشیدن گرفت[34].

سخن آخر

در مجموع باید گفت، نهضت و قیام امام حسین (علیه‌السلام) در امتداد حرکت رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) برای بقای اسلام بود. امام و یارانش در روز عاشورا، با بروز همه فضیلت‌ها و خوبی‌ها و بخشیدن جان خود، راه نجات را به حق‌جویان و حقیقت طلبان نشان دادند. به همین دلیل امام برای کسانی که در طوفان‌های سهمگین جهل و ظلمت گرفتار شدند، چراغ راه هدایت و کشتی نجات است و هر کس به وِلای او چنگ زند و در کشتی نجات امام حسین (علیه‌السلام) بنشیند، از امواج سرگردانی و گمراهی نجات یافته و به ساحل عزّت و کرامت می‌رسد.

---

[1] . تاریخ دمشق، ج ۱۴، ص ۱۵۴، ح ۳۴۷۴.

[2] . تحف العقول، ص ۲۴۱.

[3] . مناقب ابن شهر آشوب، ج ۴، ص ۶۸.

[4] . تاریخ طبری، ج ۵، ص ۴۵۲.

[5] . گزیده دانش‌نامه امام حسین علیه السلام، ص 148

[6] . نثر الدر، ج 1، ص ۳۳۵.

[7] . مناقب ابن شهر آشوب، ج ۴، ص 69.

[8] . سوره نحل، آیه ۲۳. بقیة الطلب فی تاریخ حلب، ج۶، ص ۲۲۵۹۰.

[9] . وسائل الشیعه، ج ۶، ص ۱۴۴.

[10] . بحارالأنوار، ج 44، ص ۱۹۶.

[11] . الاستیعاب، ج 1، ص ۴۴۳.

[12] . بحارالأنوار، ج ۴۵، ص ۴۳.

[13] . مقتل خوارزمی، ج ۱، ص ۱۵۳.

[14] . سوره ممتحنه، آیه ۴.

[15] . عیون الأخبار الرضا علیه‌السلام، ج ۱، ص ۵۹.

[16] . سوره آل عمران، آیه ۹۲.

[17] . مناقب ابن شهر آشوب، ج ۳، ص ۳۰۷. 

[18] . امالی صدوق، ص ۱۰۱.

[19] . مثیر الأحزان، ص ۵۲.

[20] . الأمالی صدوق، ص ۱۷۷.

[21] . الکامل فی التاریخ، ج ۲، ص ۵۵۹.

[22] . بحارالأنوار، ج 44، ص ۲۹۸.

[23] . همان.

[24] . کافی، ج ۲، ص ۴۶.

[25] . نثر الدرّ، ج ۱، ص ۳۳۴.

[26] . کفایة الطالب، ص ۴۲۹.

[27] . كنزالعمال، ج3، ص 103، ح5693.

[28] . الأمالی طوسی، ص 55.

[29] . کنزالعمال، ج ۳، ص ۸۳..

[30] . الفردوس، ج 3، ص ۷۹.

[31] . نثر الدرّ، ج 1، ص ۳۳۴.

[32] . الکافی، ج ۲، ص 331.

[33] . بحار الانوار، ج 78، ص 117.

[34] . سخنرانی مورخ ۰۲/۰۷/1364.