چگونه ترک گناه کنیم؟

برای همه ما پیش آمده که غفلتی کردیم و مرتکب گناه شدیم. بعضی از ما بیشتر و برخی کمتر. خیلی وقت‌ها هم تصمیم بر ترک گناه می‌گیریم اما یا مشکلی پیش می‌آید و یا تصمیم ما جدی نیست. این مسأله باعث ناراحتی ما است و در نگاه اول به نظرمان سخت و دشوار می‌آید. بنابر حدیث نورانی از پیامبر اکرم (ص) برترین اعمال در ماه مبارک رمضان پرهیز شدید از گناهان است.

حال سوالی که برای ما پیش می‌آید این است که چگونه می‌توانیم این امر را به طور جدی و حقیقی در زندگی خود محقق کنیم؟ پاسخ به این سوال را از زبان دکتر میرباقری دریافت خواهیم کرد. در ادامه ویدیو و متن بیانات استاد را مشاهده می‌فرمایید.

ویدیو: چگونگی ترک گناه

چگونه ترک گناه کنیم؟

در ماه مبارک رمضان طبق خطبه نورانی رسول اکرم (ص) بالاترین اعمال «الْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ»[1] است. ورع یعنی پرهیز شدید؛ این که از گناهان به طور جدی اجتناب کنید. چطوری؟ ما دلمان می‌خواهد اجتناب کنیم اما چطور موفق به این امر بشویم؟ در ادامه چندتا نکته را عرض می‌کنم:

۱. تصمیم جدی بر ترک گناه

 اول اهتمام بر این امر، یعنی جدی بگیریم این قضیه را. واقعا تصمیم بگیریم گناه نکنیم. تصمیم گرفتن بخش عمده‌ای از کار است. گاهی اوقات آدم همت نمی‌کند تصمیم جدی بگیرد. گاهی دلش می‌خواهد نماز شب بخواند می‌گوید امشب خسته‌ام؟ خسته نیستم؟ بخوانم؟ نخوانم؟ بعد بلند نمی‌شود. آن کسی که جدی است بیدار می‌شود. در شب امتحان جدی هستیم که به موقع بیدار شویم و بیدار می‌شویم. هنگام مسافرت جدی هستیم، خواب نمی‌مانیم، به ندرت می‌شود کسی خواب بماند. اما وقتی برای نماز شب مردد است گاهی بلند می‌شود گاهی نمی‌شود.

در‌ ترک گناه جدی باشید. خود این بسیار مهم است. بعضی‌ها دلشان نمی‌آید گناهان را ترک کنند، این‌ها زیان می‌کنند. گناه ظلمت در قلب ما ایجاد می‌کند این را باید مراقب باشیم.

۲. طلب کمک از خداوند

از خداوند کمک بخواهیم؛ بگوییم خدایا من شروع می‌کنم، تو هم دست مرا بگیر، تنهایم نگذار. در مناجات شعبانیه آمده که اگر تو محبتت را در‌ قلب من القا کنی من می‌توانم گناه را ترک کنم وگرنه برای من دشوار‌ خواهد بود.

۳. محور قرار دادن رضای خداوند در همه کارها

بنا بگذاریم که در‌ همه مسائل خدا را محور قرار بدهیم؛ یعنی محاسبه کنیم این کاری که من انجام می‌دهم خدا دوست دارد یا نه؟ اگر می‌دانیم که خدا دوست ندارد جدی باشیم که این کار را نکنیم. یعنی در هر کاری که می‌خواهیم انجام دهیم اول این محاسبه را بکنیم. حتی یک نگاه که می‌خواهیم بکنیم. یک‌ لحظه فکر کنیم که خدا راضی است یا نه؟ خب اگر راضی نیست آن کار را نکنم. این تمرین بسیار موثر است.

۴. وعده دادن به نفس

گاهی اگر دیدیم نفس ما تمکین نمی‌کند به او وعده بدهیم که حالا پنج دقیقه دیگر صبر کن. تو که می‌خواهی گناه کنی پنج دقیقه برای خدا خویشتن داری کن. اگر نشد چهار دقیقه، اگر نه یک دقیقه، یک مقداری صبر کن، یک مقدار لذت نفس را به تاخیر بینداز. مثلا می‌خواهی غیبت کنی، بگویی من که حالا می‌خواهم پشت سر این آقا حرف بزنم، می‌خواهم با جمع همراهی کنم، یک دقیقه دیگر صبر می‌کنم، دو دقیقه برای خدا صبر می‌کنم. در‌ این دو دقیقه خدا الهاماتی می‌کند، کمک‌هایی می‌کند. یک وقت می‌بینید ما دیگر‌ وارد حوزه گناه نمی‌شویم.

۵. توکل بر خدا

توکل به خدا، خیلی از جاها جلوی معصیت را می‌گیرد. مثلا کسی در معرض یک مال حرامی قرار گرفته به خودش می‌گوید که به ما وعده دادند اگر از حرام صرف نظر کنید خدا از حلال آن چیزی که بخواهد به شما بدهد عطا خواهد کرد. فراوان در این زمینه داستان داریم، من یک داستان را خلاصه می‌گویم.

در نجف با آن زندگی‌های قدیم طلبه‌‌ای در مدرسه گرسنه بود. هنگام شب حتی نان هم نداشت بخورد. در کنار مدرسه همسایه‌‌ای بود. بوی نان از خانه همسایه بلند شد و او را گیج کرده بود. نگاه کرد دید می‌تواند برود خانه همسایه. با خود گفت من گرسنه‌‌ام برای حفظ جانم می‌توانم بروم یک نان بردارم. صبر کرد که هیچ کس نبود، رفت یک تعداد نان برداشت.

وقتی خواست بیاید گفت حالا گرسنه‌‌ای چرا این همه نان برداشتی؟! همه را گذاشت و فقط یک دانه برداشت. باز در راه به خودش گفت تو از گرسنگی بمیر اما نان دزدی نخور. برگشت آن نان را سر جایش گذاشت و نخورد. شب را گرسنه خوابید. صبح آمد خدمت استاد. مشغول درس بودند، یک خانمی رسید. گفت که من وضع مالی خوبی دارم یک دختر‌ در‌ این دنیا دارم دلم می‌خواهد شما یک داماد برای ما پیدا کنید همه امکانات هم من دارم. استاد می‌گوید همین آقا.

ازدواج واقع می‌شود. می‌رود داخل خانه آن خانم و می‌بیند که آن خانه همان است که دیروز می‌خواست یک نان از آن بردارد. گاهی این شکلی است که اگر‌ ما از یک حرام صرف نظر کنیم این‌گونه خداوند پاداش می‌دهد.

۶. عاقبت اندیشی

عاقبت اندیشی داشته باشیم. لذت الان را فدای لذت آتی کنیم. ما لذایذی در پیش داریم، یک زندگی ابدی در پیش داریم. من اگر اینجا از یک لذت نفسانی برای خدا بگذرم خدا به اضعاف مضاعف، لذت بالاتری را در عالم بعد به من خواهد داد.

۷. توبه

در همه حال توبه کنیم. با همه این مراقبت‌ها گاهی خطا سر می‌زند، بلافاصله توبه کنید. «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ»[2] خدا کسانی که زیاد توبه می‌کنند را دوست دارد. یعنی کسی که تا خطا می‌کند برمی‌گردد، استغفار می‌کند، جبران می‌کند، نمی‌گذارد تلنبار شود. و از این بالاتر کسانی که می‌خواهند پاک شوند و دنبال پاک‌ شدن هستند خدا دوستشان دارد. نه این که پاک شدند، بلکه دارد تلاش می‌کند که پاک‌ شود.

جوانان عزیز، بزرگان، برادران و خواهران در معامله با خدا یقین داشته باشید که ما ضرر نمی‌کنیم.

---

[1] امیرمؤمنان علی (ع) می‌فرماید: در پایان سخنرانی مهم پیامبر(ص) دربارۀ ماه رمضان، برخاستم و عرض کردم: «یا رَسُولَ اللَّهِ مَا أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِی هَذَا الشَّهْر؛ ای پیامبر خدا! بهترین کارها در این ماه چیست؟» فرمود: «یا أَبَا الْحَسَنِ أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ؛ ای اباالحسن! بهترین اعمال در این ماه، اجتناب از حرام‌های خدا است.» [وسائل الشیعه، ج 10، ص 314]

[2] سوره بقره، آیه ۲۲۲.