دعای روز دوشنبه

دعاهای روزها دارای مضامین جالب و ارزشمندی است. در دعای روز دوشنبه از خداوند می‌خواهیم که در مورد ظلم‌هایی که به دیگران کرده‌ایم و حق‌الناس به ما کمک کند. مثلا اگر حقی به گردن دیگران داریم و به او دسترسی نداریم یا به هر دلیلی نمی‌توانیم از او حلالیت بطلبیم از خدا می‌خواهیم که راهی را محیا کند که او از ما راضی شود. در ادامه متن و شرح این دعا را از استاد دکتر میرباقری مشاهده می‌فرمایید:

ویدیو: دعای روز دوشنبه

شرح دعای روز دوشنبه

دعاهای روزها خیلی زیبا است. در دعای روز دوشنبه داریم که: «اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْتَغْفِرُكَ لِكُلِّ نَذْرٍ نَذَرْتُهُ، وَكُلِّ عَهْدِ عَاهَدْتُهُ ثُمَّ لَمْ أَفِ بِهِ»[1] خدایا هر عهدی که با تو بستم، هر نذری که کردم و وفا نکردم از پیشگاه تو عذر می‌خواهم. «وَأَسْأَلُكَ فِى مَظَالِمِ عِبَادِكَ» در مظالم بندگانت، در هر ظلمی که به بندگانت کردم هم من عذر می‌خواهم و از تو درخواست کمک می‌کنم.

«فَأَيُّما عَبْدٍ مِنْ عَبِيدِكَ أَوْ أَمَةٍ مِنْ إِمَائِكَ» هر بنده‌ای، هر خواهر و برادر مومنی، «كَانَتْ لَهُ قِبَلِى مَظْلِمَةٌ» یک حقی بر گردن من دارد، من یک خطایی در مورد او کردم ولو یک حرف نابه جا. «ظَلَمْتُهَا إِيَّاهُ، فِى نَفْسِهِ، أَوْ فِى عِرْضِهِ، أَوْ فِى مَالِهِ، أَوْ فِى أَهْلِهِ وَ وَلَدِهِ» درباره خود او، فرزندان او، اهل او من جفایی کردم ولو جفایی کوچک. «أَوْ غِيبَةٌ اغْتَبْتُهُ بِهَا، أَوْ تَحَامُلٌ عَلَيْهِ بِمَيْلٍ أَوْ هَوَىً» اگر غیبتش را کردم، شخصیتش را شکستم، برخورد نفسانی با او کردم. «أَوْ أَنَفَةٍ أَوْ حَمِيَّةٍ أَوْ رِيَاءٍ أَوْ عَصَبِيَّةٍ» از روی تکبّر یا خشم یا خودنمایی یا تعصّب. و مصادیق را بیان می‌کند. هر کاری که کردند.

«غَائِباً كَانَ أَوْ شَاهِداً» حالا او حضور دارد یا ندارد. «حَيّاً كَانَ أَوْ مَيِّتاً» زنده است یا مرده است. «فَقَصُرَتْ يَدِى، وَضَاقَ وُسْعِى عَنْ رَدِّهَا إِلَيْهِ وَالتَّحَلُّلِ مِنْهُ» دستم به او نمی رسد که بخواهم از او حلالیت بطلبم. «فَأَسْأَلُكَ يَا مَنْ يَمْلِكُ الْحَاجَاتِ، وَهِىَ مُسْتَجِيبَةٌ لِمَشِيَّتِهِ، وَمُسْرِعَةٌ إِلَىٰ إِرادَتِهِ» از تو درخواست می‌کنم. تو مالک حاجات هستی که «أَنْ تُرْضِيَهُ عَنِّى بِمَا شِئْتَ» هر جور می‌توانی او را از من راضی کن. «وَتَهَبَ لِى مِنْ عِنْدِكَ رَحْمَةً، إِنَّهُ لَاتَنْقُصُكَ الْمَغْفِرَةُ، وَلَا تَضُرُّكَ الْمَوْهِبَةُ» خلاصه این‌که من را مورد رحمتت قرار بده.

برای ورود به رحمت خدا باید از کسانی‌که حقی به گردن ما دارند، حلالیت بطلبیم. کسانی که حج می‌خواهند بروند این را یک کمی عمل می‌کنند، حلالیت می‌طلبند. آدم می‌خواهد برود دم در خانه خدا بار مظلمه مردم بر گردنش باشد؟! صحیح نیست. اینها لازمه استجابت دعا است.

نشانی دعا

مفاتیح الجنان، قبل از اعمال روز جمعه و بعد از دعاهای تعقیبات نماز، دعاهای روزها که از روز یکشنبه شروع می‌شود به شنبه ختم می‌شود، دعای روز دوشنبه.

آیا با این دعا نیاز به حلالیت طلبیدن نیست؟

یک سوال دیگری اینجا پیش می‌آید. آن هم اینکه وقتی ما این دعا را بخوانیم در حالی که دینی از طرف کسی بر ذمه ما هست؛ اینکه خدایا اگر غیبتش را کردم، اگر تهمت به او زدم، اگر که عرض و آبرویش را به خطر انداختم همه آن مسائلی که گفته می‌شود، آیا دیگه طلب حلالیت کردن و پیش خود او رفتن، لازم نیست؟ خود این دعا حل می‌کند؟

در دعا می‌گوید «فَقَصُرَتْ يَدِى، وَضَاقَ وُسْعِى عَنْ رَدِّهَا إِلَيْهِ وَالتَّحَلُّلِ مِنْهُ» یعنی در مواردی که من دستم به او نمی رسد یا امکان حلالیت ندارم، یا دستم بسته است یا پیدایش نمی کنم. در این صورت خدایا تو خودت او را از من راضی کن. یعنی خداوند راه را نمی بندد. حالا یک حقی بر گردن من هست و من طرف را نمی شناسم، چکار باید بکنم؟ می‌گویند مقداری صدقه بدهید به عنوان رد مظلمه. ثوابش برای او باشد. بعد هم از خدا بخواهید که خدا حل بکند. خداوند مشکلات را حل می‌کند.

متن کامل دعای روز دوشنبه

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ، الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِى لَمْ يُشْهِدْ أَحَداً حِينَ فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ، وَلَا اتَّخَذَ مُعِيناً حِينَ بَرَأَ النَّسَمَات ، لَمْ يُشَارَكْ فِى الْإِلٰهِيَّةِ، وَلَمْ يُظاهَرْ فِى الْوَحْدَانِيَّةِ، كَلَّتِ الأَلْسُنُ عَنْ غَايَةِ صِفَتِهِ، وَالْعُقُولُ عَنْ كُنْهِ مَعْرِفَتِهِ، وَتَوَاضَعَتِ الْجَبابِرَةُ لِهَيْبَتِهِ، وَعَنَتِ الْوُجُوهُ لِخَشْيَتِهِ، وَانْقَادَ كُلُّ عَظِيمٍ لِعَظَمَتِهِ، فَلَكَ الْحَمْدُ مُتَواتِراً مُتَّسِقاً، وَمُتَوالِياً مُسْتَوْسِقاً وَصَلَوَاتُهُ عَلَىٰ رَسُو لِهِ أَبَداً، وَسَلامُهُ دَائِماً سَرْمَداً،

اللّٰهُمَّ اجْعَلْ أَوَّلَ يَوْمِى هٰذَا صَلاحاً، وَأَوْسَطَهُ فَلاحاً، وَآخِرَهُ نَجَاحاً؛ وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ يَوْمٍ أَوَّلُهُ فَزَعٌ، وَأَوْسَطُهُ جَزَعٌ، وَآخِرُهُ وَجَعٌ . اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْتَغْفِرُكَ لِكُلِّ نَذْرٍ نَذَرْتُهُ، وَكُلِّ وَعْدٍ وَعَدْتُهُ، وَكُلِّ عَهْدِ عَاهَدْتُهُ ثُمَّ لَمْ أَفِ بِهِ،

وَأَسْأَلُكَ فِى مَظَالِمِ عِبَادِكَ عِنْدِى، فَأَيُّما عَبْدٍ مِنْ عَبِيدِكَ أَوْ أَمَةٍ مِنْ إِمَائِكَ، كَانَتْ لَهُ قِبَلِى مَظْلِمَةٌ ظَلَمْتُهَا إِيَّاهُ، فِى نَفْسِهِ، أَوْ فِى عِرْضِهِ، أَوْ فِى مَالِهِ، أَوْ فِى أَهْلِهِ وَ وَلَدِهِ، أَوْ غِيبَةٌ اغْتَبْتُهُ بِهَا، أَوْ تَحَامُلٌ عَلَيْهِ بِمَيْلٍ أَوْ هَوَىً، أَوْ أَنَفَةٍ أَوْ حَمِيَّةٍ أَوْ رِيَاءٍ أَوْ عَصَبِيَّةٍ، غَائِباً كَانَ أَوْ شَاهِداً، وَ حَيّاً كَانَ أَوْ مَيِّتاً، فَقَصُرَتْ يَدِى، وَضَاقَ وُسْعِى عَنْ رَدِّهَا إِلَيْهِ وَالتَّحَلُّلِ مِنْهُ؛ فَأَسْأَلُكَ يَا مَنْ يَمْلِكُ الْحَاجَاتِ، وَهِىَ مُسْتَجِيبَةٌ لِمَشِيَّتِهِ، وَمُسْرِعَةٌ إِلَىٰ إِرادَتِهِ، أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَأَنْ تُرْضِيَهُ عَنِّى بِمَا شِئْتَ، وَتَهَبَ لِى مِنْ عِنْدِكَ رَحْمَةً، إِنَّهُ لَاتَنْقُصُكَ الْمَغْفِرَةُ، وَلَا تَضُرُّكَ الْمَوْهِبَةُ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ،

اللّٰهُمَّ أَوْلِنِى فِى كُلِّ يَوْمِ اثْنَيْنِ نِعْمَتَيْنِ مِنْكَ ثِنْتَيْنِ، سَعادَةً فِى أَوَّلِهِ بِطَاعَتِكَ، وَنِعْمَةً فِى آخِرِهِ بِمَغْفِرَتِكَ، يَا مَنْ هُوَ الْإِلٰهُ، وَلَا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ سِوَاهُ.[2]

ترجمه دعای روز دوشنبه

به نام خداوند بخشنده مهربان، ستایش خدا را که هنگام آفرینش آسمان‌ها و زمین احدی را گواه نگرفت و هنگام ایجاد جانداران یاوری انتخاب نکرد، در معبود بودن با کسی شریک نیست و در یکتایی‌اش نیاز به پشتیبانی ندارد، زبان‌ها از بیان نهایت وصفش درمانده و خردها از ژرفای شناختش وامانده و گردنکشان در برابر عظمتش فروتن، و چهره‌ها از بیم او در تنگنا افتاده و هر بزرگی در برابر بزرگی‌اش تسلیم گشته است. ستایش پیاپی و پیوسته و دنباله‌دار و پایدار فقط ویژه توست و رحمت همیشگی و درود جاودان و بی‌پایان او بر رسولش باد.

خدایا! ابتدای امروزم را خیر و صلاح و میانه امروزم را رستگاری و پایانش را کامیابی قرار ده، و به تو پناه می‌آورم از روزی که آغازش شیون و میانه‌اش بی‌تابی و پایانش دردمندی است، خدایا! از تو آمرزش می‌خواهم برای هر نذری که کردم و هر وعده‌ای که دادم و هر پیمانی که بستم و سپس به آن وفا نکردم.

و در پرداخت حقوق بندگانت که بر عهده دارم از تو درخواست می‌کنم، پس هر بنده‌ای از بندگانت و هر کنیزی از کنیزانت که او را نزد من حقی پایمال شده باشد که در آن به جان یا آبرو یا مال یا خانواده‌اش یا فرزندش ستم روا داشته‌ام یا غیبتی از او کرده‌ام یا بر اثر میل خود یا خواهش دل یا تکبّر یا خشم یا خودنمایی یا تعصّب بر او باری نهاده‌ام، این بنده یا کنیزت غایب باشد یا حاضر، زنده باشد یا مرده و دستم کوتاه شده و توانایی‌ام محدود از پرداخت آن حق یا طلب حلالیت از اوست؛

از تو می‌خواهم ای کسی که رفع نیازها در اختیار اوست و حاجات در برابر مشیت او اجابت‌پذیر و به‌ سوی اراده‌اش شتابانند، که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و آن بنده را که بر او ستمی کردم هرگونه که خواهی از من راضی گردانی و از سوی خود مرا رحمت عطا کنی، چراکه آمرزیدن چیزی از تو کم نمی‌کند و بخشیدن به تو زیان نمی‌رساند.

ای مهربان‌ترین مهربانان؛ خدایا! در هر دوشنبه از سوی خویش دو نعمت به من عطا کن، خوشبختی به بندگی‌ات را در آغازش و نعمت آمرزشت را در پایانش، ای آن‌که تنها او شایسته پرستش است و جز او کسی گناهان را نیامرزد.

---

[1] مفاتیح الجنان، باب اول: دعاها، فصل سوم: دعاهای روزهای هفته، دعای روز دوشنبه.

[2] همان.