از طرح مجدد جریان غدیر چه بهره‌ای می‌بریم؟
فهرست مطالب این مقاله را ببینید
- 1 ولایت الهی یا ولایت طاغوت
- 2 ولایت خدا بر مؤمنین
- 3 خروج جامعه از ظلمت به نورانیت
- 4 نپذیرفتن ولایت الهی یعنی رفتن در لوای اولیای طاغوت
- 5 به سوی ظلمت بردن جامعه توسط طاغوت
- 6 حوزه‌های جامعه اسلامی که با نپذیرفتن ولایت الهی در آن ظلمت ایجاد شد
- 7 نشانه‌های ظلمت
- 8 تحقق جهانی شدن دین اسلام در دولت حضرت مهدی (عج)
در روز غدیر، رسول اکرم (ص) از سوی خدا مأموریت یافت تا رسالت خود را کامل کند حضرت علی (ع) را به عنوان ولی و جانشین خود معرفی نماید. حادثه تاریخی غدیر در سال دهم هجرت اتفاق افتاد. حال باید دید پرداختن مجدد به غدیر و تلاش برای احیای آن چه فایده و بهره‌ای برای مسلمانان و شیعیان جهان در عصر حاضر دارد.
دکتر میرباقری در درس «جهان پس از غدیر» این سوال را پاسخ داده و از نتیجه بحث، بهره پرداختن مجدد به غدیر برای نسل امروز روشن می‌گردد.
ولایت الهی یا ولایت طاغوت
مسألهٔ ولایت و امامت در غدیر یک امر اعتقادی، سیاسی و اجتماعی جامعه مسلمان است. نکته مهم این است که ما باید چه خطی را دنبال کنیم؟ برای دریافت پاسخ به قرآن کریم رجوع می‌کنیم. خداوند در آیه دوم آیة الکرسی (سوره بقره، آیه ۲۵۷)، مسأله امامت و ولایت را با عظمت و شکوه مطرح می‌کند….
ولایت خدا بر مؤمنین
۱. «اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا»، ولایت از آن خداست و خدا باید ولی و ولایت بر مؤمنین را تعیین کند و ولایت الهی به شکل دیگر، به معنای صحیح محقق نمی‌شود.
خروج جامعه از ظلمت به نورانیت
۲. «يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ»، آنان را از تاریکی‌های جهل بیرون آرد و به عالم نور برد. خروج جامعه از ظلمت به نورانیت منظور آیه است. خداوند با مسأله امامت، ظلمت را از جامعه ایمانی پاک می‌کند و به سوی نورانیت می‌برد. کاری که پیامبر اکرم (ص) در ده سال در مدینه انجام دادند و در بین اصحابشان نورانیت ایجاد کردند.
نپذیرفتن ولایت الهی یعنی رفتن در لوای اولیای طاغوت
۳. «وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ»، و آنان که راه کفر گزیدند یار ایشان شیاطین و دیوهایند. هر سرپرستی جز ولی خدا طاغوت است. کسانی که زیر بار امر ولایت الهی نروند، هر سرپرستی که بر آنان محقق شود، بپذیرند یا نپذیرند دیگر ولی طاغوتی خواهد بود.
به سوی ظلمت بردن جامعه توسط طاغوت
۴. «يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ»، آنها را از عالم نور به تاریکی‌های گمراهی در افکنند. طاغوت و اولیاء طاغوتی جامعهٔ ایمانی را به سوی ظلمت و تاریکی می‌برند.
عاقبت اولیاء و پیروان طاغوت
۵. «أُولَٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ»، این گروه اهل دوزخند و همیشه در آن خواهند بود. و این است عاقبت پذیرفتن طاغوت.
حال باید دید در کدام خط و دسته هستیم؟ در خطی که به سوی نور حرکت می‌کند یا در خطی که به سمت ظلمت و گمراهی است.
حوزه‌های جامعه اسلامی که با نپذیرفتن ولایت الهی در آن ظلمت ایجاد شد
با ولایت امیرالمؤمنین (ع) جامعه به سوی نورانیت حرکت می‌کرد. در غیر این صورت رو به ظلمت می‌رفت. شاید این سؤال مطرح شود که منظور از ظلمت چیست؟ در حال حاضر که مسلمانان نماز می‌خوانند، روزه می‌گیرند و …
در پاسخ باید گفت، این ظلمتی که در جامعه اسلامی ایجاد شده در سه حوزه قابل پیگیری است که عبارتند از:
۱. جهانی شدن اسلام
برنامه‌ریزی پیامبر اکرم (ص) این بود که اسلام جهانی شود. در این زمینه اقداماتی نیز انجام دادند.
- طبق آیه ۱۵۸ سوره اعراف، رسالت رسول خدا (ص) از همان ابتدا جهانی بود. «قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ جَمِيعًا»، بگو: ای مردم! یقیناً من فرستاده خدا به سوی همه شمایم.
- پیامبر اکرم (ص) مأمور به تبلیغ بودند. همه دنیا امت پیغمبرند. پیامبر (ص) می‌بایست دین خود را به مردم ابلاغ کند و این امر بر او واجب است. «أُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَأَنَا لَكُمْ نَاصِحٌ أَمِينٌ[1]»، پیغام خدایم را به شما می‌رسانم و من برای شما ناصح و خیرخواهی امینم.
- پیغمبر اسلام (ص) مأمور به جهاد شد. او در مسیر تبلیغ دین مأموریت یافت که با گردنگشانی که سر راه قرار گرفته و مانع ابلاغ و پیشرفت دین خدا می‌شدند، مبارزه کند. «يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ[2]»، ای پیغمبر با کافران و منافقان جهاد و مبارزه کن و بر آنها بسیار سخت‌گیر، پیامبر خدا (ص) باید آنها را کنار بزند و دین خدا را به مردم تمام دنیا ابلاغ کند.
- پیامبر مکرم (ص) به این مأموریت عمل کرد و در سال ششم هجرت که صلح حدیبیه انجام شد. برای مدتی از کفار قریش آسوده‌خاطر گردید. از این رو بلافاصله برای سران آن روز دنیا نامه نوشته و آنها را به توحید و خداپرستی دعوت نمودند. از جمله آنها کسرای ایران خسرو پرویز، امپراطور روم، نجاشی و … که نامه‌های آن موجود می‌باشد.
حضرت ختمی مرتبت (ص) اسلام را به آنها ابلاغ کردند. در نامه‌ها تهدید ظریفی هم وجود داشت که اگر شما حق را پیروی نکنید، گناه دیگران که پیرو شما و در حوزه حکومت شما هستند به گردن شما خواهد بود.
پیامبر اکرم (ص) به مسلمانان وعده دادند که اسلام پیشرفت می‌کند و اسلام به سرعت در حال پیشرفت بود.
بعد از فتح مکه در سال هشتم، دو سال و شش ماه پیغمبر خدا (ص) در قید حیات بود. در آن دوران دیگر صولت کفار قریش شکسته شده بود و مردم جرأت یافتند که مسلمان شوند و از شر آنها در امان باشند. قبائل فوج فوج نزد حضرت رسول (ص) می‌آمدند و به اسلام ایمان می‌آوردند.
سال یازدهم همه جزیرة العرب و یمن مسلمان شدند.
قرائن نشان می‌دهد که چند دهه دیگر نیاز بود که اسلام در سراسر دنیا منتشر شود. به طور یقین با آمدن امیرالمؤمنین (ع) به جانشینی پیامبر (ص) این اتفاق می‌افتاد و اسلام در قرن اول جهانی می‌شد. مردم با میل و رغبت مسلمان می‌شدند و باید نور اسلام دنیا را می‌گرفت که نشد.
کشتی پیامبر خدا (ص) به جریان افتاده بود، اما دچار مشکل شد. ناخدای اصلی را کنار زدند. دیگران با عدم توانایی کشتی را مقداری رو به جلو بردند، اما به تلاطم افتاد، سپس به گِل نشست. اگر امامت حضرت علی (ع) محقق می‌شد جهان به سوی اسلام گرایش پیدا می‌کرد. سه قاره مسلمان می‌شدند و امروز وضع مسلمانان، بلکه مردم دنیا به گونه‌ای دیگر بود.
۲. حوزه اجتماعی
پیامبر اکرم (ص) برادری و برابری، همسان بودن را در بین امت اسلامی ایجاد کرد، عرب با عجم، سیاه با سفید، از هر نژاد و قومی، هیچکدام با هم فرقی ندارند. به فرموده رسول خدا (ص) «اَلنَّاسُ سَوَاءٌ كَأَسْنَانِ اَلْمُشْطِ[3]»، مردم مانند دندانه‌های شانه با هم برابرند.
رسول خدا (ص) چنان موقعیتی ایجاد کرد که دشمنی‌ها به دوستی مبدل شد. دو قبیله اوس و خزرج در دهه‌های متوالی در جنگ و جدال بودند، اما به برکت رسول خدا (ص) و ولایت الهی با هم آشتی کرده و برادر شدند و اگر این اوضاع ادامه پیدا می‌کرد چه می‌شد…
اما چون ولایت الهی بعد از رسول خدا (ص) در جامعه تداوم نیافت، مسائل مهم اجتماعی از بین رفت.
۳. حوزه فرهنگی
در حوزه فرهنگی بسیاری از مسائل عوض شد. امروز فرهنگ تشیع در دامن اهل بیت (ع) نشو و نمو کرد و با دیگر فرهنگ‌ها متفاوت است، حتی در مسائل اعتقادی. البته در عصر حاضر بارقه‌هایی از آن ولایت الهی دیده میشود؛ زیرا تعالیم ائمه هدی (ع) در جان تشیع و شیعیان نفوذ کرده و نمونه بارز آن ماجرای اربعین حسینی است که در آن یک صحنه عظیم برادری اسلامی دیده میشود.
به طور کلی باید گفت این آسیب‌ها از اولین آسیب‌ها و ظلمت‌هایی بود که بر اسلام وارد شد که از نظر توسعه اسلام در جهان، همچنین در مسائل فرهنگی و اجتماعی، جامعه به سوی ظلمت رفت.
نشانه‌های ظلمت
در جامعه اسلامی نشانه‌هایی از ظلمت دوری از ولایت الهی به سرعت خود را نشان داد. از جمله آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. وقوع واقعهٔ عاشورا تنها پنجاه سال پس از رحلت پیامبر خدا (ص)، جامعه به سمتی رفت که فرزند رسول خدا (ص) را به شهادت رساندند.
۲. سب و لعن امیرالمومنین (ع) توسط معاویه در سر تا سر همه بلاد اسلامی، که از همه بدتر بود و چند دهه این اتفاق افتاد.
این جامعه واقعاً نورانی نبود و ما الان باید به سوی خط اهل بیت (ع) برویم که نورانیت الهی در آن است و ضمناً عامل وحدت نیز همین است.
تحقق جهانی شدن دین اسلام در دولت حضرت مهدی (عج)
خداوند رحمان کامل شدن دین را در امر ولایت امیرالمومنین (ع) قرار داد. دینی که اگر در آن ولایت نباشد کامل نیست. «الۡيَوۡمَ أَكۡمَلۡتُ لَكُمۡ دِينَكُمۡ[4]»، امروز روزی است که دین‌تان را برایتان کامل کردم که در آیه منظور از امروز روز غدیر است.
خداوند در قرآن وعده می‌دهد به آن دسته از مسلمانان که ایمان بیاورید. «وَعَدَاللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ[5]»، خدا به کسانی از شما بندگان که ایمان آورند و نیکوکار گردند وعده فرمود که در زمین خلافتشان دهد. منظور از ایمان، ایمان به امامت است؛ زیرا مسلمانان به خدا و پیامبر و قیامت ایمان دارند. خداوند وعده داده به آن دسته از مسلمان یعنی شیعیان که آنها را در زمین به خلافت برساند و آن شیعیان خاص در رکاب امام زمان (عج) هستند.
با ظهور امام زمان (عج) خداوند امکانات به تحقق رسیدن دین اسلام، اسلامی که مورد رضایت خداست را فراهم می‌کند «وَ رَضِيتُ لَكُمُ ٱلۡإِسۡلامَ دِينࣰا[6]» اسلام را به عنوان دین برایتان پسندیدم و اسلام جهانی میشود. خداوند این وعده را داده تا ولایت امیرالمؤمنین (ع) و دین اسلام به طور کامل بر همه جهان سیطره پیدا می‌کند و وعده الهی محقق میشود.
[1] . سوره اعراف، آیه ۶۸.
[2] . سوره توبه، آیه ۷۳.
[3] . تحف العقول، ج ۲، ص ۳۶۸.
[4] . سوره مائده، آیه ۳.
[5] . سوره توبه، آیه ۵۵.
[6] . همان.