نماز صبح خواب می‌مونم

بیدار شدن برای نماز صبح یکی از دغدغه‌های بسیاری از ما است. گاهی نوع کار ما یک جوری است که شبها تا دیر وقت باید سر کار باشم و نمی‌توانیم زود بخوابیم. یا گاهی مهمان داریم و یا مشکلی پیش می‌آید و زود خوابیدن برای ما ممکن نیست. و ترس این را داریم که نماز صبح خواب بمونیم. برای نماز صبح چه‌کار کنیم که خواب نمانیم؟

ویدیو: چه کنیم برای نماز صبح خواب نمانیم؟

نماز صبح خواب می‌مونم

سوال: خیلی ها یکی از نکاتی که مطرح می‌کنند این است که واقعاً ما وجدانمون داره اذیت می‌کنه برای نماز صبح. چند روز پیش بود که یکی من رو تو خیابون دید و گفت فلانی این رو اگر می‌شه یه جوری جواب بدین. آدم معقولی بود. می‌گفت ما نمازهامون رو صیانت می‌کنیم ولی به دلیل نوع کارمون نوع زندگیمون و شرایطی که توش گرفتار شدیم و محکوم هستیم خیلی وقتها نماز صبح خواب می‌مونیم و قضا می‌شه. علیرغم اینکه می‌خواهیم مقید باشیم که اقامه کنیم ولی نمی‌شود مثلاً خوابمون می‌برد. چه باید کرد اینها دنبال یک روش می‌گردند که واقعاً چه کار کنند که نماز صبح من قضا نشود چون کسی که می‌خواهد در این عوالم برود نمی‌تواند بدون نماز صبح وارد این عالم بشود. همه نماز ها بویژه نماز صبح هم جزء این شئون است. یعنی دل کندن از بستر سخت است.

شبها تا دیر وقت باید سر کار باشم

مثلاً شخص می‌گوید نوع کار من یک جوری است که شبها تا دیر وقت باید سر کار باشم. تا ساعت دو نصف شب، سه نصف شب مثلا در کارخانه‌ای یا جایی دیگر کار می‌کند. بعد از کار به خانه می‌آید حال که با خستگی به خانه آمده است اگر نخوابد روزش خراب می‌شود و اگر بخوابد نماز صبحش قضا می‌شود. چه باید بکند واقعاً؟ هیچ مجال یا مفری هم از این شرایط زندگی ندارد.

دو رکعت نماز بخوانم و بعد کمی بخوابم

پاسخ دکتر میرباقری: در این شرایط این چنینی گاهی باید سر نفس خود را کلاه بگذاریم. کلاه که نه به این معنا که باید با او کنار بیاییم. انسان به خودش و عده بدهد که دو رکعت نماز می‌خوانم و بعد می‌خوابم. این وعده، بیدار شدن و برخاستن از بستر را برای انسان آسان می‌کند؛ تا اینکه فکر کند که باید بیدار شود و دیگر نخوابد. مثلاً به خود می‌گوید که دو رکعت نماز می‌خوانم و بعد می‌خوابم. همین برخاستن او و وضو گرفتن او و نماز خواندن او، باعث می‌شود آن عنایتی که باید به او بشود، می‌شود.

بعد از اینکه نماز صبح خواب موندم چی کار کنم؟

اگر بعضی ها خوابشان از این هم عمیق تر است که حتی بیدار نمی‌شوند، لااقل آن ناراحتی وجدان را بدرقه راهشان داشته باشند و بلافاصله بعد از بیداری و قبل از هرکاری نماز قضا را بخوانند یعنی قضا را بلافاصله بخوانند و بیداری خود را با نماز شروع کنند و حالت انفعالی در پیشگاه خداوند داشته باشند و عذرخواهی کنند. در دعاها داریم:

يَا مَنْ يَقْبَلُ الْيَسِيرَ وَ يَعْفُو عَنِ الْكَثِيرِ [1]

خدایا تو کم را می‌پذیری و از خطای زیاد هم در می‌گذری

آیا خواب ماندن غیر ارادی معصیت است؟

سوال: اگر قصد کرده باشد که از خواب برخیزد ولی نتوانست، این معصیت که نکرده است؟

جواب: معصیت نکرده ولی فیضی را از دست داده است برای همین با ناراحتی آن را جبران کند با ناراحتی و با عذرخواهی آن را جبران کند. ما در خدمت یکی از اساتید بودیم. یک مقداری از وقت نماز گذشت. به درب منزل ایشان رسیدیم. ایشان گفت حالا باید بریم با عجز و لابه و عذرخواهی نمازمون را بخونیم. و بگیم با معذرت خواهی. خود معذرت خواهی کار را جبران می‌کند . با اعتراف به خطا به این معنا که انسان بی خیال نباشد. امروز هم معذرت بخواهد و فردا هم باز بگوید که خدا یا ببخشید.

سوال: این تا کی است؟ روی انسان هم باید خیلی زیاد باشد. آدم یک چند باری که عذرخواهی کنه دیگه خودش خجالت می‌کشه.

جواب: در دعای افتتاح جملات عجیبی دارد. آنجا می گوید:

اللَّهُمَّ إِنَّ عَفْوَكَ عَنْ ذَنْبِي وَ تَجَاوُزَكَ عَنْ خَطِيئَتِي وَ صَفْحَكَ عَنْ ظُلْمِي … أَطْمَعَنِي فِي أَنْ أَسْأَلَكَ مَا لا أَسْتَوْجِبُهُ مِنْكَ [2]

خدايا بخششت از گناهم و گذشتت از خطايم و چشم‏پوشى‏‌ات از تجاوزم و … مرا به طمع انداخت، كه از درگاهت چيزى را كه شايسته آن از سوى تو نيستم، درخواست كنم.

یعنی خدایا از بس که تو کریمانه برخورد کردی من را به طمع انداخته که یک چیزهایی که مستحق آن نیستم از تو بخواهم. بعد می‌گوید: أَدْعُوكَ آمِنا … بعد با خیال راحت و اصلا فکر نمی‌کنم که چه کار کردم. اون دیگه کرامت الهی است و می‌پذیرد.

---

[1] دعای مختصر سحرهای ماه رمضان:

يَا مَنْ يَقْبَلُ الْيَسِيرَ وَ يَعْفُو عَنِ الْكَثِيرِ اقْبَلْ مِنِّي الْيَسِيرَ وَ اعْفُ عَنِّي الْكَثِيرَ إِنَّكَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ‏

اى آنكه عمل اندك و ناچيز بندگان را مى‌‏پذيرى و از گناهكاران بسيار در مى‌‏گذرى از من هم اين عمل كم را بپذير و از گناهان بسيارم درگذر كه تو بسيار مهربان و آمرزنده‌‏اى

[2] مفاتیح الجنان، ادعیه ماه مبارک رمضان، دعای افتتاح