درباره اربعین حسینی و آثار و برکات آن بیشتر بدانید
فهرست مطالب این مقاله را ببینید
هر ساله، میلیون‌ها نفر از اقصی نقاط جهان با عشق و ارادت به شخصیت والای امام حسین (علیه‌السلام)، در مراسم اربعین حسینی شرکت می‌کنند. این آیین معنوی که نماد همبستگی، محبت و ایثار است و دل‌ها را نیز به هم نزدیک می‌کند.
مسیر عشق در اربعین، مسیری فراتر از جغرافیا و زمان است؛ مسیری که در آن زائرین با پای پیاده راهی می‌شوند تا عشق خود را به سالار شهیدان ابراز کنند و ضمن ادای احترام به اصول انسانی و دینی، به یادآوری حقایق انقلاب عاشورا بپردازند.
بی‌شک اربعین فقط یک روز خاص نیست؛ بلکه یک سفر روحانی و فرهنگی است که از عمق جان انسان‌ها سرچشمه می‌گیرد و به زندگی معنا می‌بخشد. از این رو برای آشنایی بیشتر با زیارت اربعین، در این مقاله، به بررسی آداب، احکام، آثار و برکات معنوی آن می‌پردازیم.
مفهوم زیارت
زیارت از ریشه زور به معنی میل، عدول و انحراف است. به همین خاطر به دروغ، قول زور گفته می‌شود دلیل آن هم این است که انسان با دروغ از حق منحرف می‌شود.
وجه تسمیه زیارت این است که انسان وقتی به زیارت می‌رود، از هوای نفس و دنیا جدا می‌شود. کسی که به زیارت می‌رود و ارتباط قلبی با معصوم (علیه‌السلام) پیدا می‌کند از مادیات و تعلقات دنیوی دل می‌کَند.
اهمیت زیارت
یکی از مفاهیم بلند دینی و اسلامی، بحث زیارت است. زیارت، حضور زائر در پیشگاه معشوق و اتصال قلبی است با مبدأ فیض. به عبارت دیگر زیارت کسب نور از سرچشمه انوار الهی است و پریشانی را از دل می‌برد؛ زیرا آرام‌بخش دل‌هاست و به نوعی ایجاد ارتباط بین زائر و محبوب است.
یکی از راه‌های بزرگداشت صاحبان کمال و شخصیت‌های شامخ، زیارت آنهاست. این امر علاوه بر آثاری که بر خود زائر دارد موجب پیوند نسل حاضر با نسل‌های آینده می‌شود.
برای نمونه اگر زیارت امام حسین (علیه‌السلام) و ائمه معصومین (علیهم‌السلام) انجام نمی‌شد نسل‌های آینده به هیچ وجه با مفاهیم و ارزش‌های مربوط به آن امام آشنا نمی‌شدند. در واقع ارتباطی که زائر برقرار می‌کند و به زیارت می‌رود، در حفظ آثار آن معصوم (علیه‌السلام) و انتقال به نسل‌های بعدی بسیار قابل اهمیت است.
زیارت در آیات
واژه زیارت تنها در یک آیه در قرآن کریم آمده است و آن هم آیه دوم سوره تکاثر است که خداوند می‌فرماید: «حَتَّىٰ زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ»؛ تا آنجا که به ملاقات (اهل) قبور رفتید. «زُرْتُمُ» به معنای زیارت است، اگرچه معنای مثبتی ندارد و مربوط به فخرفروشی دو طایفه قریش است که هر کدام نفراتشان را به رخ همدیگر می‌کشیدند و کار به جایی رسید که به قبرستان و دیدار قبرها رفتند و قبرها را نیز شمردند.
اما در مصداق و مفهوم از آیاتی که ما را با صراحت به همراهی معصومین فرا می‌خواند آیه ۱۱۹ سوره توبه است که می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ»؛ ای اهل ایمان، خداترس باشید و با مردان راستگوی باایمان بپیوندید.
«وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ»، بیان ارتباط با معصومین است، چه در زمان حیات و چه بعد از شهادت و مرگ آنها که ما را دعوت می‌کند به معیت و همراهی و یکی از نشانه‌های همراهی و معیت با معصومین (علیهم‌السلام) همین زیارت است.
زیارت در روایات
موضوع زیارت در احادیث اهل بیت (علیهم‌السلام) بسیار مورد بحث قرار گرفته است. بالاترین مصداق زیارت، زیارت معصومین (علیهم‌السلام) است.
از امام رضا (علیه‌السلام) نقل شده است که فرمود: «برای هر امامی، عهدی بر گردن دوستداران و شیعیان اوست. اگر کسی بخواهد این عهد را خوب ادا کند، از جمله لازم است قبر آنها را زیارت کند. اگر کسی با رغبت به زیارت آنها برود و آنچه را که آنها راغب بودند، تصدیق کند، امامان نیز در روز قیامت شفیعان آنها خواهند بود[1]».
در حدیث دیگری امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: «هر که بعد از مرگ، ما را زیارت کند، مانند کسی است که در زندگی ما را زیارت کرده است[2]».
در بین احادیث و روایات برای زیارت امام حسین (علیه‌السلام) فضیلت‌های بسیاری بیان شده است از جمله این روایت امام صادق (علیه‌السلام) که فرمود: « همانا خداوند تبارک و تعالی برای زائران قبر حسین (علیه‌السلام) جلوه می‌کند قبل از این که برای اهل عرفات تجلّی کند و حاجات آنان را برآورده نموده و گناهانشان را آمرزیده و آنها را در خواسته‌هاشان شفیع خودشان قرار داده و پس از آن به اهل عرفات می‌پردازد[3]».
انواع زیارت
در روایات معصومین (علیهم‌السلام) به انواع مختلف زیارت و آثار آن پرداخته شده است که عبارتند از:
- زیارت اولیاء خدا و ائمه هدی (علیهم‌السلام)؛
- زیارت مرقد مطهر ائمه معصومین (علیهم‌السلام)؛
- زیارت عالمان و بزرگان دینی؛
- زیارت خانه خدا؛
- زیارت پدر و مادر؛
- زیارت برادران از برادران مومن یا محارم از خواهران؛
- زبارت خواهران از خواهران مومنه یا محارم از برادران؛
- زیارت اهل قبور؛
دلایل زیارت اهل بیت علیهم‌السلام چیست؟
نکته مهم و قابل توجه این است که چرا شیعیان با تأسی از امامان و پیشوایان دینی خود به زیارت مرقد و بارگاه آنها می‌روند، سختی راه را به جان می‌خرند و در این راه هزینه کرده و حتی پس انداز یک سال یا یک عمر خود را در این راه صرف می‌کنند؟ برای پاسخ به این سوال در ادامه به دلایل آن می‌پردازیم:
۱. زیارت، احیاء امر اهل بیت (علیهم‌السلام)
به فرموده امام صادق (علیه‌السلام) یکی از مهمترین شاخصه‌ها و مصادیق زیارت، زنده نگه داشتن معارف اهل بیت (علیهم‌السلام) است.
زیارت اربعین پس از حادثهٔ عاشورا و در ادامه تاریخ زیارت امام حسین (علیه‌السلام) باعث شد که این واقعه مهم حفظ و آثار آن برای نسل‌های بعدی باقی بماند، در غیر این صورت به دست فراموشی سپرده می‌شد.
۲. زیارت، اعلان ارادت و محبت به اهل بیت (علیهم‌السلام)
زائر اهل بیت (علیهم‌السلام) با عشق و ارادتی که نسبت به ایشان دارد، کوله‌بار سفر می‌بندد و راهی می‌شود.
رنج و مرارت‌های راه را به جان می‌خرد تا به محبوب خود ثابت کند که او را دوست دارد و در مسیر عشق از هیچ تلاشی فروگذار نیست و از آنجایی که اهل بیت (علیهم‌السلام) خاندان لطف و کرمند، در دنیا و آخرت برای زائر جبران کرده، علاوه بر آن، از خداوند مهربان نیز در مقابل آن زیارت ثوابی عظیم دریافت می‌کند.
۳. حفظ عمل مهّم‌تر از انجام عمل
همواره حفظ هر عملی از انجام و اصل آن مشکل‌تر است. زائرین اربعین و عزیزان میزبان، باید همیشه این روحیّه را در خود حفظ کنند. ایثار، اطعام، گذشت، رسیدگی به مردم، خوش اخلاقی و تمام صفات نیک در این سفر ضروری است، اما باید در پایان سفر و در طول سال نیز این ارزش‌های اخلاقی در زائر و میزبان باقی بماند و زیارت اربعین موجب تزکیه نفس و تقویت رفتارهای خوب گردد.
نکته قابل توجه این که این ارزش های اخلاقی باعث می‌شود در زیارت اربعین، خیل کثیر جمعیت با آرامش مسیر پیاده‌روی را طی کرده و به سر منزل مقصود، یعنی زیارت مولا و سرور خود در کربلا برسند و به این توفیق بزرگ دست یابند.
شوق زیارت
زیارت، یعنی دیدار و ملاقات و برترین زیارت، دیدار بهترین مخلوقات هستی، ائمه معصومین (علیهم‌السلام) است. زمانی که انسان زائر امام حسین (علیه‌السلام) است، اگر متوجه باشد که توفیق زیارت چه شخصیت جلیل‌القدری نصیب او شده است و از جایگاه والایی که زیارت آن بزرگوار در ملکوت آسمان‌ها و زمین دارد، آگاه شود، زیارتش همراه با معرفت می‌گردد.
چنین زیارتی است که انسان‌ساز است و بهترین پاداش‌ها و سرنوشت‌ها را نصیب زائر می‌کند.
امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: «هر کسی که خداوند خیرش را بخواهد حبّ حسین (علیه‌السلام) و حبّ زیارتش را در قلب او می‌اندازد…[4]» و خوشا به سعادت کسی که عشق و محبت مولا در دلش جای گیرد و مهیای زیارت امام حسین (علیه‌السلام) بخصوص در اربعین شود.
همچنین رسول خدا (صلّیاللهعلیهوآله) فرمود: «إِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَینِ حَرَارَةً فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لَاتَبْرُدُ أَبَداً[5]»؛ برای شهادت حسین(ع) داغی در قلب‌های مؤمنان است که هرگز سرد نخواهد شد، که جلوه این حرارت و عشق و علاقه در مجالس سوگواری اباعبدالله (علیه‌السلام) و در سیل عظیم زائران آن حضرت بویژه در اربعین حسینی است که سال به سال این شور و حرارت افزون می‌گردد.
فلسفه زیارت اربعین در فرهنگ شیعه
درباره اربعین و زیارت اربعین باید گفت که در فرهنگ شیعه، اربعین جایگاه والا و بسیار مهمی دارد. نکته قابل توجه این که، برای دیگر معصومین (علیهم‌السلام) به این عنوان که چهل روز از شهادت آنها گذشته است، اربعین شهادت برگزار نمی‌شود تا شیعیان و دوستاران آن امام عرض ادب و ارادت کنند.
این یک ویژگی خاص و یک عنایت استثنایی است که به ساحت امام حسین (علیه‌السلام) شده است. اربعین برای سیدالشهدا (علیه‌السلام) در حقیقت با دو عامل اهمیت پیدا می‌کند:
۱. چراغ قیام امام حسین (علیه‌السلام) نباید خاموش شود:
هر مصیبت و حزنی در اثر از دست دادن عزیزی پیش آید، بعد از چهل روز از شور و حرارت آن کاسته می‌شود و صاحبان عزا با آن مصیبت خو می‌گیرند و می‌پذیرند. اما برای این که ماتم عظیم عاشورا گرم و پرشور بماند، لازم است که اربعین آن را بزرگ داشت تا این راه و حرکت تاریخ‌ساز و سرنوشت ساز زنده بماند و زیارت اربعین باشکوه‌تر از زیارت عاشورا بین شیعیان برگزار شود.
۲. اربعین، زمان دفن سر مقدس سیدالشهداء (علیه‌السلام) در کنار پیکرشان:
بنابر نقل‌های معتبری که بین شیعیان وجود دارد، این که اسرای آل‌الله (علیهم‌السلام) موفق شدند با وجود مخالفت‌های یزید سر مقدس حضرت اباعبدالله الحسین (علیه‌السلام) را از آن ملعون تحویل گرفته و به این علّت مسیر خود را در راه مدینه تغییر دهند و به کربلا بیایند و سر مقدس آن حضرت را به پیکر نازنین ایشان متصل و در کنار پیکر دفن نمایند و عزاداری کنند.
جایگاه اربعین حسینی
زیارت اربعین، یکی از پنج نشانهٔ مؤمن در روایتی از امام حسن عسکری (علیه‌السلام) است که بسیار جالب و نشان از اهمیت این موضوع است.
از آنجایی که مؤمن، به معنای شیعه و پیرو خاندان اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم‌السلام) است، لذا شیعه نیز به این مهّم بسیار پرداخته است.
به خصوص در سال‌های اخیر که سنّت عظیم پیاده‌روی به سوی کربلا، از اقصی نقاط جهان برای زیارت اربعین صورت می‌گیرد تا برای عرض ادب به اسرای اهل بیت (علیهم‌السلام) و راهی که آنها از کربلا تا کوفه (که نزدیک نجف امرزوی باشد)، طی کردند، امروز از نجف به سوی کربلا طی می‌کنند و سختی‌های آن را برای همدردی با اسیران آل‌الله (علیهم‌السلام) به جان می‌خرند.
ثواب زیارت امام حسین (علیه‌السلام) و زیارت اربعین
اجر و پاداش زیارت اباعبدالله الحسین (علیه‌السلام) بسیار عظیم است. امام صادق (علیه‌السلام) در این باره فرمود: «كسى كه با پای پیاده به زیارت امام حسین (علیه السلام) برود، خداوند به هر قدمى كه بر می‌دارد یك حسنه برایش نوشته و یك گناه از او محو مىفرماید و یك درجه مرتبه‌اش را بالا مى‌برد، وقتى به زیارت رفت، حق تعالى دو فرشته را موكل او مىفرماید كه آنچه خیر از دهان او خارج می‌شود را نوشته و آنچه شر و بد است را ننویسند و وقتى برگشت با او وداع كرده و به وى مىگویند: اى ولىّ خدا! گناهانت آمرزیده شد و تو از افراد حزب خدا و حزب رسول او و حزب اهل‌بیت رسولش هستی، به خدا قسم! هرگز تو آتش را به چشم نخواهی دید و آتش نیز هرگز تو را نخواهد دید و تو را طعمه خود نخواهد کرد[6]».
همچنین زائر حضرت سیدالشهدا (علیه‌السلام) مورد بدرقهٔ حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) قرار می‌گیرد، چند هزار فرشته او را استقبال و بدرقه می‌کنند، مریض شد به عیادتش می‌روند، از دنیا رفت در تشیع جنازه‌اش شرکت می‌کنند.
افزون بر آن، زیارت اربعین از نشانه‌های خاص مؤمن است و در اربعین، تمام فضایل و ثوابی که برای زیارت امام حسین (علیه‌السلام) گفته شده، مضاعف می‌شود؛ چون با هدایت اهل بیت (علیهم‌السّلام) بوده و به مرور به شعار شیعه تبدیل شده است.
از دیگر فضایلی که برای زیارت امام حسین (علیه السلام) در كتاب گرانسنگ وسایل الشیعه آمده است عبارتند از:
– زیاد شدن رزق و روزى؛
-طولانی شدن عمر؛
– دفع خطرات و بلایا؛
– بخشش گناهان گذشته و آینده؛
– مستجاب شدن حاجات؛
– ثواب هزار حج مقبول؛
– حفاظت زائر و اموالش توسط ملائکه مأمور؛
– به عوض هر درهم هزینه در این سفر، پاداش ده هزار درهم در دنیا و آخرت؛
– نشستن بر سفره‌های نور در قیامت؛
– همجواری با پیامبر خدا و امام على و حضرت فاطمه (علیهم‌السلام)؛
– ورود به بهشت چهل سال زودتر از دیگران در قیامت؛
– مشمول دعای پیامبر و ائمه اطهار (علیهم‌السلام) شدن؛
– مصافحه با پیامبر (صلّیاللهعلیهوآله) و ملائكه در قیامت؛
– محشور شدن با امام حسین (علیه‌السلام) در روز حساب؛
– ثواب آزاد كردن یك بنده از فرزندان اسماعیل در مقابل هر قدم كه پیاده بردارد؛
– اجر هر یك روز اقامت نزد حضرت سیدالشهداء (علیه‌السلام)، معادل هزار ماه؛
– پاداش یک حج برای هر قدم كه مى‌گذارد و ثواب یک عمره برای هر قدم كه بر مى‌دارد (به شرط آنكه به خاطر ریا و شنیدن مردم و بیهوده نباشد)؛
– ثبت ثواب هزار شهید از شهدای بدر برای زائرسیدالشهداء (علیه‌السلام)؛
– نوشتن ثواب هزار صدقه مقبوله، برای زوّار الحسین (علیه‌السلام) و …
آداب زیارت
آداب به معنای زیبایی‌ها و ظرافت‌های رفتاری ماست. اگر کاری به نحو احسن انجام شود و فرد دقت‌های لازم را در آن کار داشته باشد، آداب آن کار رعایت شده است. بر همین اساس، مناسب است در زیارت هم آداب مخصوص آن رعایت شود.
آداب متعدد و توصیه‌های فراوانی برای زیارت بیان شده است. بعضی از این آداب ظاهری و بعضی از آنها باطنی هستند. آدابی که جنبه ظاهری دارند؛ یعنی این که زائر در رفتارهای ظاهری خودش، در حرکات، سکنات، گفتارها و مناسکی که به جا می‌آورد، آنها را رعایت کند تا حق این آداب را ادا کند.
اما مهم‌تر از آداب ظاهری، آداب باطنی زیارت است؛ زیرا زیارت یک امر تشریفاتی نیست. در زیارت، آن حال باطنی و معرفتی که به انسان عنایت می‌شود، اهمیت دارد.
زائر اگر می‌خواهد از محتوای زیارت بهره کافی ببرد، باید در باطن و قلبش ارتباطی بین خود و وجود نازنین آن امام برقرار کند تا به رشد و نورانیت برسد؛ چراکه دشمنان اهل بیت (علیهم‌السلام) در زمان حیات آن بزرگواران آنها را دیده و زیارت کرده‌اند، اما چون ملاقات‌ها با حُسن و ارتباط باطنی همراه نبوده، برای آنها رشد و نورانیتی نداشته است، از این رو آداب باطنی بر آداب ظاهری برتری دارد.
مراتب آداب
در کلام اهل بیت (علیهم‌السلام) و بزرگان دین، زیارتی مدّنظر است که همراه با معرفت و شناخت حقّ امام برای زائر باشد. اگر ظاهر رعایت نشود، انسان به آن باطن نخواهد رسید. یکی از شرایط زیارت ائمه معصومین (علیهم‌السلام) به ویژه امام حسین (علیه‌السلام) که موجب تقرب الهی است این که آدابی که برای زیارت گفته‌اند، رعایت شود. مراتب آداب از این قرار است:
الف – آداب باطنی
- داشتن نیت خالص برای زیارت امام؛
- معرفت و شناخت نسبت به حق امام؛
- داشتن حضور قلب و تسلیم در محضر امام؛
- داشتن شور و اشتیاق برای زیارت امام؛
- حضور با قلبی مالامال از حزن و اندوه در زیارت.
ب – آداب ظاهری
- غسل کردن؛
- پوشیدن لباس‌های پاکیزه و طاهر؛
- استفاده نکردن از زینت و بوی خوش؛
- داشتن آرامش و وقار؛
- سکوت تفکر در طول مسیر؛
- کسب اجازه ورود خواستن از امام؛
- خواندن زیارت‌های مأثور.
احکام زیارت
زیارت معصومین (علیهم‌السلام) به ویژه امام حسین (علیه‌السلام) سبب تقرب الهی است. یکی از شرایط تحقق آن، مراعات احکام و آدابی است که برای زیارت بیان شده است که مقصود مستحبات و مکروهات سفر زیارت است تا با رعایت آنها زیارتی با معرفت و معنویت انجام شود.
الف . احکام پیش از سفر
- طلب خیر کردن از خداوند به هنگام سفر؛
- طلب حلالیّت از اقوام، دوستان، همسایگان و …؛
- انتخاب همسفر مناسب برای سفر؛
- انتخاب زمان مناسب برای سفر؛
- خواندن دعای سفر پیش از سفر؛
- خواندن سوره‌های قدر، حمد، ناس و فلق و به ویژه آیة الکرسی؛
- دادن صدقه در آغاز سفر؛
- استفاده از مال حلال برای توشه سفر؛
- خارج کردن حقوق واجب از اموال از قبیل قرض، دین، خمس، زکات، امانت و مظالم؛
- انجام غسل زیارت مخصوصاً زیارت امام حسین (علیه‌السلام)؛
- همراه داشتن تربت سیدالشهداء (علیه‌السلام) در سفر برای در امان ماندن از خطرات.
ب. احکام مسیر سفر
- داشتن اخلاق و برخورد خوب با همسفران؛
- مزاح و شوخی با همسفران با رعایت حد و حدود؛
- دوری از غیبت، تهمت، مسخره کردن در گفتگوها؛
- کمک و یاری همسفران بخصوص بیماران و سالخوردگان؛
- پرهیز از آزار و اذیّت دیگران در مسیر و هنگام زیارت ضریح امام؛
- رعایت نظافت راه‌ها، جادّه‌ها و اماکن شهرها؛
- صدمه نزدن به محصولات زمین‌های کشاورزی در مسیر پیاده‌روی؛
- استفاده نکردن از میوهٔ درختان باغ‌ها در طول مسیر بدون اجازه و رضایت صاحبان آن؛
- وارد نشدن به باغات یا زمین‌های مردم بدون اجازه و دعوت؛
- استفاده نکردن از آب‌سردکن و آب‌های نوشیدنی برای وضو؛
- وضو نگرفتن از وضوخانه‌های اختصاصی مساجد اگر عمومی نیست و مختص نمازگزاران همان مسجد است.
ج. احکام در سفر
- دقّت به انجام نماز اول وقت در طول سفر؛ زیارت مستحب مؤکد است و ثواب بسیار فراوانی دارد، اما باید توجه داشت که اگر عمل مستحب بخواهد به واجبات آسیب برساند آن عمل سبب تقرب نخواهد بود؛
- خواندن نماز تحیت در مساجد در طول مسیر اگر وقت نماز واجب نبود؛
- در حرم معصومین (علیهم‌السلام) جلوتر از قبر معصوم (علیه‌السلام) و حتّی به فتوای برخی مراجع موازی قبر نباید به نماز ایستاد. باید کمی عقب‌تر باشد و اگر بی‌احترامی باشد که پشت به قبر یا ضریح به نماز بایستد، حرام است؛
- خواندن نمازهای واجب به جماعت که ثواب و فضیلت بسیاری دارد؛
- حفظ احترام مساجد و حرم‌ها واجب است. هر عملی که به نحوی بی‌احترامی باشد حتی اگر نظافت را رعایت نکنند، جایز نیست و حرام است؛
- خارج کردن مهر، کتاب دعا و … از اماکن جایز نیست و اگر عمداً یا سهواً خارج کرد باید آن را برگرداند؛
- حفظ طهارت مساجد و مشاهد مشرفه لازم است. در صورت دیدن یا آگاه شدن از نجاست در مکانی اقدام به طهارت و در صورت عدم امکان، به خادمین اطلاع دهد؛
- توقف نکردن در مسجد و حرم‌ها با داشتن عذر شرعی (در رواق‌ها و صحن‌هایی که فاصله دارند، توقف اشکالی ندارد).
سخن آخر
زیارت اربعین حسینی یک حرکت مهم و معنوی در بین شیعیان و نشان‌دهنده عشق و ارادت به امام حسین (علیه‌السلام) و اهل بیت (علیهم‌السلام) است.
شوق زائر با آگاهی از فضایل و برکات آن بر حسب روایات چند برابر و به انجام این عمل تشویق می‌گردد. همچنین با اطلاع از آداب و احکام سفر زیارتی بهتر می‌داند که چگونه باید زیارت کند.
در نهایت، زیارت اربعین نمادی از اتحاد امت اسلامی و پاسداشت یاد اهل بیت (علیهم‌السلام) است و ضروری است که به عنوان یک فریضه معنوی مورد توجه قرار گیرد.
«اللّهُمَ ارْزُقنـٰا توفِیقَ زیٰارَۃ قَبر اَلْحُسَیْن فِی اَلْدُنْیٰا وَ شِفٰاعَة اَلْحُسَیْن فِی اَلْاٰخِرَۃ»؛
خدایا روزی ما را در دنیا توفیق زیارت مزار امام حسین (علیه‌السلام) و در آخرت شفاعت امام حسین (علیه‌السلام) قرار بده.
[1] . الکافی، ج۴، ص ۵۶۷.
[2] . وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۲۵۸.
[3] . کامل الزیارت، ص318 .
[4] . وسایل الشیعه، ج ۱۴.
[5] . مستدرک الوسائل، ج 10، ص 318.
[6] . کامل الزیارات، ص ۱۳۴.