بهترین سن برای تربیت دینی کودکان
فهرست مطالب این مقاله را ببینید
- 1 مفهوم تربیت
- 2 تربیت دینی کودکان را از چه زمانی باید آغاز کرد؟
- 3 تربیت دینی
- 4 انتخاب همسر زمینه‌ساز تربیت دینی
- 5 اهمیت دوران بارداری در تربیت دینی کودکان
- 6 نیازهای فرزند پس از تولد
- 7 روش‌های زمینه‌ساز تربیت دینی در کودکان
- 8 تربیت عبادی و اجرایی فرزندان
- 9 توضیحات دکتر سید محسن میرباقری درباره تربیت دینی کودکان
- 10 آموزش نماز به کودک
- 11 سن شروع آموزش نماز به کودکان
- 12 اصول آموزش نماز به کودک در تربیت دینی
- 13 جدیّت پیامبر اعظم (ع) پس از نزول آیه ۱۳۲ سوره طه
- 14 انواع روش‌های آموزش نماز به کودکان در تربیت دینی
- 15 آموزش روزه به کودکان
- 16 سن روزه‌داری در کودکان
- 17 اصول آموزش روزه‌داری
- 18 انواع روش‌های آموزش روزه به کودکان در تربیت دینی
- 19 آموزش قرآن کریم
تربیت دینی کودکان در خانواده یکی از موضوعات اساسی و حیاتی است که در سیره اهل بیت (ع) بسیار اهمیت دارد. با توجه به تربیت دینی از همان طفولیت، ارزش‌های دینی در کودکان، نوجوانان و جوانان حفظ و تثبیت می‌شود.
تلاش والدین بر این امر مهم به عنوان اصلی‌ترین وظیفه در شکل‌گیری شخصیت و رفتارهای کودکان مطرح است. به همین دلیل، روش های مؤثر در تربیت دینی کودکان و تأثیر آن بر رشد آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.
در این مقاله، به دلیل اهمیت این موضوع به اصول و ابعاد مختلف این مسئله، روش‌ها و راهکارهای تربیت دینی کودکان برای والدین خواهیم پرداخت.
مفهوم تربیت
تربیت در لغت از ماده «ربا» به معنی «زاد و نما»؛ افزایش یافت، نمّو کرد، گرفته شده است[1].
تربیت در اصطلاح عبارت است از انتخاب رفتار و گفتار مناسب، ایجاد شرایط و عوامل لازم و کمک به شخص مورد تربیت، تا بتواند استعدادهای نهفته‌اش را در تمام ابعاد وجودی خویش به طور هماهنگ پرورش داده و شکوفا سازد و به سوی هدف و کمال مطلوب، به تدریج حرکت کند.
اما مقصود از تربیت کودک به طور خاص این است که مربّی، اعم از پدر، مادر، معلّم و …، کودک را در بُعد روحی و اخلاقی پرورش دهد، به طوری که در ابعاد مختلف جسم، جان، عقل و علم او افزایش یابد و به گونه‌ای انجام وظیفه کند که آن چه به مصلحت کودک از امور دینی و دنیایی او، انجام پذیرد.
تربیت دینی کودکان را از چه زمانی باید آغاز کرد؟
این سوالی است که ذهن بیشتر افرادی که صاحب فرزند شده و سرپرستی فرزندی را به عهده دارند، به خود مشغول می‌کند. برخی سنین شش تا هفت سالگی را مطرح کرده، عده‌ای دیگر شروع تربیت را آغاز تولد و برخی آن را سال‌ها قبل از تولد می‌دانند.
در سیره معصومین (ع)، تربیت دینی کودکان پیش از تولد آغاز می‌شود. با انتخاب همسر مناسب و ازدواج کانون تربیت کودک شکل می‌گیرد؛ زیرا عوامل مؤثر در تربیت دینی کودکان، علاوه بر فطرت که در اختیار انسان نیست، عوامل محیطی و وراثتی هستند. به این علت که کودک حساس‌ترین دوران رشد و تربیت خود را در خانواده می‌گذراند، مهم‌ترین نقش را «محیط خانواده» در تربیت فرزند ایفا می‌کند.
تربیت دینی
تربیت انسان‌ها کار پیچیده و مشکلی است که جز با توکل بر خدا و توسل بر اهل بیت (ع) و بهره‌مندی از شیوه‌های ارائه شده در دین مبین اسلام ممکن نیست. در طول مسیر تربیت نیز می‌توان از عملکرد انسان‌هایی که در امر خطیر موفق بوده‌اند، الگو گرفت.
دقت به این نکته حائز اهمیت است که تربیت امری لحظه‌ای نیست که یکباره صورت پذیرد، بلکه فرایندی تدریجی و طولانی است که با زمینه‌سازی، رعایت آداب و دستورات تربیتی و بکارگیری شیوه‌های مناسب ممکن می‌شود.
انتخاب همسر زمینه‌ساز تربیت دینی
در تربیت دینی فرزندان، زمینه سازی کاری ضروری به نظر می‌رسد. همانطور که گفته شد در تشکیل خانواده انتخاب همسر مناسب و سالم بودن زن و شوهر از لحاظ جسمی و روحی و معنوی، صالح و با ایمان بودن آنها، نقش بسزایی در تربیت دینی کودکان و نسل آینده آن خانواده خواهد داشت، به طوری که با برخورداری والدین از این ویژگی‌ها، بخش مهمی از تربیت فرزند تضمین می‌شود.
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «تَخیَّروا لِنُطْفَکُم فَأَنْکِحوا الأَکْفاء و أنْکِحوا إلَیهم[2]»، در گزینش همسر براى خود، محلّ مناسبی را انتخاب کنید و از اشخاص هم شأن خود زن بگیرید و به آنها زن بدهید.
اهمیت دوران بارداری در تربیت دینی کودکان
دوران بارداری یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در تربیت دینی فرزندان است. رعایت شرایط پیش آمده برای مادر و رقم زدن بهترین دوران برای او و مسافری که در راه است، وظیفه اعضای خانواده بخصوص شوهر است.
ایجاد فضایی آرام و به دور از اضطراب و نگرانی، حفظ آرامش روحی و روانی مادر زمینه را برای برنامه‌ریزی مناسب در این دوران فراهم می‌آورد. مادر با بکارگیری دستورالعمل‌های بزرگان در این دوران، تلاوت آیات قرآن، مداومت بر اذکار و ادعیه، همچنین پرهیز از لقمه‌های شبهه‌ناک می‌تواند فرزندی صالح و سالم را در طول این نه ماه پرورش دهد. علاوه بر آن با مطالعه کتاب‌‌های تربیتی، امر خطیر تربیت فرزند پس از تولد را راهبری کند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله «نکات تربیتی در دوران بارداری» توصیه می‌گردد.
روش‌های زمینه‌ساز تربیت دینی در آغاز تولد (هفته اول) پس از طی دوران سخت و شیرین بارداری با تولد فرزند مرحله‌ای دیگر از زندگی او آغاز می‌گردد. در سیره معصومین (ع) آداب و سنت‌هایی آمده که خود از آغاز تولد فرزند تا روز هفتم به آن عمل و به شیعیان نیز توصیه می‌کردند. رعایت این آداب علاوه بر فواید بسیار برای نوزاد، به ادامه فرایند تربیت دینی کودک کمک می‌کند. برخی از این آداب چنین است:
۱. گفتن اذان و اقامه در گوش نوزاد؛
۲. کام برداشتن نوزاد با خرما، آب فرات، تربت سیدالشهدا (ع)؛
۳. تأکید بر پوشاندن لباس سفید بر نوزاد و نهی از پوشاندن لباس زرد بر او؛
۴. تبریک ولادت نوزاد به پدر و مادر و دعا برای آنها؛
۵. انتخاب نام نیکو برای فرزند؛
۶. عقیقه دادن برای حفظ سلامتی کودک و شکرانه نعمتی که خداوند به آنها عطا کرده است؛
۷.ختنه کردن در روز هفتم؛
۸. تراشیدن موی سر نوزاد و صدقه دادن به میزان آن برای سلامتی او.
نیازهای فرزند پس از تولد
انسان در دوران زندگی خود نیازهای مادی، روحی و معنوی دارد که در صدد رفع آنها در طول عمر خود برمی‌آید. کودک پس از تولد به دلیل ناتوانی که در اداره خود دارد، سرپرستی او به والدین واگذار شده است. پدر و مادر به نیازهای مادی کودک خود آگاه هستند و آنها را برطرف می‌نمایند.
نیازهای مادی کودک بخشی از نیاز جسمی اوست. نیازهای معنوی و روحی از دیگر نیازهای کودک است که نسبت به نیازهای اولیه از اهمیت بیشتری برخوردار است و اگر برآورده نشود در رشد جسمی کودک نیز اخلال وارد می‌نماید.
از آن جهت که نیازهای روحی و روانی کودکان معلوم و محسوس نیست، برخی والدین نسبت به این نیاز مهم توجه چندانی ندارند و تمام همّت خود را صرف تأمین رفاه و آسایش کودک می‌نمایند.
روش‌های زمینه‌ساز تربیت دینی در کودکان
تأمین نیازهای روانی کودک از جمله وظایف تربیتی والدین به عنوان مربیان اوست. نحوه تعامل و برخورد والدین با فرزند در کانون خانواده و ایجاد حس آرامش و امنیت برای او در روند رشد جسمی کودک تأثیر بسزایی دارد و موجب شکوفا شدن نبوغ و استعدادهایش می‌گردد. روش‌هایی که والدین با رعایت آن به وظیفه خود به نحو احسن عمل می‌نمایند عبارت است از:
۱. روش محبت
مهرورزی به کودک در سیره معصومین (ع) یک اصل تربیتی و عبادت است که به بالا رفتن اعتماد به نفس کودک، اعتدال روحی و روانی کودک، اعتماد به والدین، پیشگیری از انحرافات و … اشاره کرد. در این خصوص دقت به ابراز محبت، اعتدال در محبت و روش‌های محبت تأکید می‌شود.
۲. روش تأمین امنیت
ابتکار و نوآوری و بروز خلاقیت کودک با تأمین امنیت کودک حاصل می‌گردد. رعایت کردن این اصل از عوارض و نابسامانی‌های روانی جلوگیری کرده و زمینه پیشرفت فرزند را از همان کودکی فراهم می‌نماید.
۳. روش تکریم و احترام
اهل بیت (ع) در مورد کودکان به نکاتی چون حفظ شخصیت و حرمت آنها، سلام کردن، استقبال گرم و دلچسب از کودکان هنگام ورود به مجلس، عیادت از اطفال بیمار و … توجه خاصی داشتند؛ زیرا که رعایت این امور نقش بسزایی در رشد معنوی و تربیت دینی کودکان داشت.
۴. روش بازی
جایگاه و اهمیت بازی با کودکان در عصر حاضر بر هیچ کس پوشیده نیست. نکته جالب این که ائمه اطهار (ع) نیز نسبت به بازی اهمیت ویژه‌ای قائل بودند و حتی خود در این خصوص با فرزندان و کودکان همبازی می‌شدند و مفاهیم دینی را از این راه آسان‌تر به آنها انتقال می‌دادند و زمینه‌ای برای رشد همه جانبه کودک فراهم می‌شد.
تربیت عبادی و اجرایی فرزندان
نیاز انسان به پرستش و عبادت یکی از اساسی‌ترین نیازها در وجود بشر است. خداجویی در فطرت انسان‌ها به ودیعه نهاده شده و با قرار گرفتن در مسیر درست و هدایت به صراط مستقیم، سعادت دنیوی و اخروی را به دنبال خواهد داشت.
آشنا کردن کودکان با مهم‌ترین عبادات از همان کودکی، لازم و ضروریست. عباداتی چون نماز، روزه، تعالیم قرآن و دور کردن آنها از گناهان از موارد قابل ذکر است. والدین گرامی می‌بایست پس از بالا بردن آگاهی خود نسبت به فرامین الهی و احکام آنها، با شیوه‌ها و روش‌های ملموس از جمله داستان، شعر، بازی و … آن را به کودکان خود بیاموزند.
در تربیت دینی آداب و زمان بندی‌های دقیقی از سوی اهل بیت (ع) سفارش شده است که با رعایت به موقع آن می‌توان از پشیمانی دیرهنگام آن جلوگیری کرد.
توضیحات دکتر سید محسن میرباقری درباره تربیت دینی کودکان
در ادامه به جهت افزایش درک این مطلب و اهمیت آن در تربیت دینی کودکان به توضیحاتی مختصر در این خصوص می‌پردازیم:
آموزش نماز به کودک
نماز ستون دین و از از ارکان اسلام است. نماز مرز میان کفر و ایمان است. آموزش این عبادت مهم باید از کودکی آغاز گردد، زمانی که کودک عبادت و پرستش خداوند را درک کند. بهترین الگو عملی برای فرزند والدین هستند. پایبندی و تقیّد آنها نسبت به انجام این فریضه واجب، ناخودآگاه زمینه آشنایی کودک را با نماز فراهم می‌کند.
سن شروع آموزش نماز به کودکان
در روایات معصومین (ع) سنین پنج تا هفت سالگی برای آموزش نماز بیان شده است و منظور زمانی است که کودک به این توانایی می‌رسد که بداند نماز چیست و این عمل عبادی برای چه انجام می‌شود؟ امام صادق (ع) می‌فرمایند: «ما فرزندانمان را از پنج سالگی به نماز امر می‌کنیم، شما فرزندانتان را از هفت سالگی به نماز امر کنید[3]».
اصول آموزش نماز به کودک در تربیت دینی
نماز، این سرچشمه نور و معرفت، اوج بندگی و اطاعت از پروردگار، باید طوری به کودک آموزش داده شود که او را شیفته و عاشق عبادت با خدا گرداند و او خود را در محضر خدایی بداند که هیچ قدرتی بالاتر از آن نیست.
در مسیر تربیت دینی کودکان ، برای رسیدن به موفقیت، می‌توان از اصولی که اهل بیت (ع) در این باره معرفی کردند بهره جست که در ذیل به آنها اشاره می‌شود:
1. آسان گرفتن
انسان دارای توانایی‌ها و استعدادهایی در وجود خود هست که به تدریج فعال می‌گردد. نماز تلاشی است برای این که فطرت خداجوی انسان شکوفا شود. در آموزش نماز با عنایت به توانایی و ظرفیت کودک از او انجام این عبادت درخواست می‌شود و به آنها سختگیری نمی‌شود، حتی می‌توان آنان را از رعایت بسیاری از اعمال و آداب مستحبی نماز معاف کرد تا به مرور نماز را بیاموزند.
۲. افراط نکردن در آموزش نماز
والدین می‌بایست در تربیت دینی کودکان با رعایت اعتدال و میانه‌روی، فرزند خود را نسبت به نماز علاقمند کرده و از دلزدگی و دین گریزیی او در سنین نوجوانی و جوانی جلوگیری می‌کنند.
در سیره حضرت محمد (ص) در مورد نماز جماعت نیز همین بحث است که حضرت نماز را نسبت به حال ضعیف‌ترین نمازگزاران برگزار می‌کردند و مختصر می‌خواندند[4].
۳. مراقبت والدین
هر مسلمان در شبانه‌روز موظف است پنج مرتبه نماز را بجا آورد. نماز از اجزای مختلفی چون قرائت و ذکر، اعمال و افعال تشکیل شده است. به همین جهت مربی و متربی (کودک) به زمان زیادی برای آموزش و آموختن نیاز دارند تا بتوان به نتیجه‌ای مطلوب رسید.
جلوگیری از کاهل نمازی فرزندان
در طول دوره آموزشی و تربیت دینی والدین موظف به مراقبت از کودک خود هستند تا در این مسیر سست نشود و کاهل‌نماز نگردد. در این راه جدیّت لازم است تا فرزند نیز اهمیت و لزوم این فریضه واجب را درک کند و حتی بدون حضور والدین خود را موظف به انجام آن بداند.
جدیّت پیامبر اعظم (ع) پس از نزول آیه ۱۳۲ سوره طه
اهمیت مراقبت والدین در مورد نماز بقدری بالاست که بر اساس برخی روایات، هنگامی که آیه 132 سوره طه نازل شد پیامبر خدا (ص) به مدت نُه ماه هنگام وقت نماز، بر در منزل حضرت فاطمه (س) می‌آمدند و آنان را به نماز فرا می‌خواندند. «وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَيْهَا[5]»، تو اهل بیت خود را به نماز و طاعت خدا امر کن و خود نیز بر نماز و ذکر حق صبور باش.
انواع روش‌های آموزش نماز به کودکان در تربیت دینی
آموزش نماز به کودکان یکی از مهم‌ترین وظایف والدین و مربیان است که می‌تواند به شکل یک عادت مثبت در زندگی کودکان تبدیل شود. در این راستا، می‌توان به انواع روش‌های زیر اشاره کرد:
1. آشنا کردن کودک با نماز به صورت شفاهی با بیان آداب و احکام و حکمت نماز؛
2. آشنا کردن کودک با نماز به صورت عملی با یاد دادن افعال و اعمال نماز؛
3. تذکر و تصحیح خطاها و اشتباهات در نماز و بیان صحیح آن با نرمی و ملاطفت؛
4. ارائه الگو و آشنایی متربی با نماز بزرگان و اسوه‌های دینی؛
5. تشویق و ترغیب کودک برای ایجاد انگیزه و تداوم و تکرار در انجام نماز؛
6. استفاده از ابزار تنبیه در موارد ضروری و به اندازه ضروت با شرایط خاص؛
7. توجه و دقت به نماز کودک برای دریافت میزان پیشرفت و پایبندی او نسبت به نماز.
آموزش روزه به کودکان
روزه یکی دیگر از عبادات مهم در دین اسلام است که در متون دینی بر انجام آن بسیار تأکید شده است. رسول اکرم (ص) درباره این فریضه مهم و واجب می‌فرمایند: «بر شما باد روزه گرفتن که سپری است از آتش[6]».
سن روزه‌داری در کودکان
در سیره معصومین (ع) آمده است آنها قبل از این که کودکانشان به سن تکلیف برسند آموزش روزه‌داری را آغاز و به شیعیان و پیروان خود نیز توصیه می‌کردند. در روایتی از امام صادق (ع) این چنین بیان شده : «ما کودکانمان را در هفت سالگی به روزه گرفتن، به اندازه‌ای که توان دارند، تا نصف روز، بیشتر یا کمتر، دستور می‌دهیم… . شما کودکانتان را در نُه سالگی به روزه گرفتن، به هر اندازه که می‌توانند، امر کنید…[7]».
لازم به ذکر است معیار اصلی در شروع آموزش روزه‌داری، هفت سالگی و نه سالگی نیست، بلکه منظور زمانی است که کودک توانایی نسبی روزه‌داری را به دست آورده باشد.
اصول آموزش روزه‌داری
همان طور که در نماز گفته شد رعایت اصول آموزشی بر اساس روش اهل بیت (ع) برای کودکان در آموزش و تربیت دینی موجب رسیدن به موفقیت می‌گردد. از این رو در خصوص روزه نیز روش اهل بیت (ع) را بیان می‌کنیم که شامل موارد ذیل می‌باشد:
۱. سهل گیری و تدریج در تربیت دینی
یکی از اصول کلی در آموزش امور دینی آسان گیری و آموزش گام به گام است. وجه تمایز روزه با نماز در این است که روزه مختص به یک ماه در سال است، اما نماز در طول سال و هر روز پنج نوبت انجام می‌شود. همچنین روزه نیاز به قوای جسمانی دارد، اما نماز این چنین نیست. به همین جهت در آموزش روزه باید تسهیل و تدریج را در مورد کودک در نظر گرفت؛ زیرا در همراهی کودک در ادامه راه بسیار مؤثر و موجب ایجاد انگیزه برای او می‌گردد.
۲. عدم افراط در روزه‌داری
روزه یکی از اعمال عبادی مهمی است که فواید زیادی از لحاظ جسمی و معنوی برای انسان به دنبال دارد که زیاده‌روی در آن باعث نشان دادن چهره‌ای نامناسب از اسلام به دیگران می‌شود. چه بسا فرد به دلیل ضعفی که از روزه بر او عارض شده از دیگر فعالیت‌های خود بماند و در دیگران موجب ایجاد تنفر شود. لذا توصیه می‌گردد که از افراط در این عبادت تأثیرگذار پرهیز نمود.
۳. مراقبت والدین
از آنجایی که فرزند بیشتر اوقات شبانه‌روز در کنار خانواده است، بهتر است که والدین با مراقبت و نظارتی دلسوزانه کودک خود را در پیمودن این مسیر طولانی مشایعت نمایند تا به نتایج عالی آن در تربیت دینی فرزند خود دست یابند.
انواع روش‌های آموزش روزه به کودکان در تربیت دینی
آموزش روزه به کودکان یکی دیگر از وظایف والدین و مربیان به شمار می‌رود که با بکار بستن انواع روش‌های زیر می‌توان کودکان را به آن علاقمند و از ثواب آن بهرهمند ساخت. این روش‌ها عبارتند از:
۱. آشنا کردن کودکان با روزه‌داری در ماه مبارک رمضان به حد توان و قدرت آنها؛
۲. بیان آثار و فواید روزه با زبان کودکانه در قالب داستان و حکایت؛
۳. ترغیب و تشویق آنها به روزه برای ایجاد انگیزه و تداوم این فریضه الهی در آینده؛
۴. الگو قرار گرفتن والدین در انجام این عمل عبادی برای کودکان؛
۵. تمرین و تکرار در سال‌های قبل از تکلیف به حد توان کودک جهت افزایش توانایی؛
۶. آموزش حکمت‌ها و برکات روزه در کنار ظواهر آن (ترک خوردن و آشامیدن).
آموزش قرآن کریم
قرآن کریم، راهنما و هدایتگری همه جانبه در تمام امورات و شئونات زندگی انسان‌های جویای علم و معرفت است. از این رو جایگاه ویژه‌ای نزد اهل بیت (ع) دارد. خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «إِنَّ هَٰذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ[8]»، همانا این قرآن به راهی که استوارترین راه‌هاست هدایت می‌کند.
انسان در دوره کودکی و نوجوانی آسان‌تر یاد می‌گیرد و آموخته‌های او در ذهنش مانا و ماندگار است. پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: «آنکه در جوانی بیاموزد، آموزشش به منزله نقش در سنگ است و آنکه در بزرگسالی بیاموزد، آموزشش به منزله نوشتن بر آب است[9]».
علاوه بر این، دوره کودکی و نوجوانی دوره شکل گیری شخصیت است و انعطاف پذیری و تأثیرپذیری در آن بسیار زیاد است. روح و روان کودک و نوجوان همانند زمین کشاورزی کشت نشده است که هر بذری در آن بکارند رشد می‌کند.
افزون بر آن، هدف از آموختن قرآن به کودکان صِرف قرائت قرآن نیست بلکه مقدمه‌ای است برای این که شخصیت متربی قرآنی گردد و اعمال و رفتار او بنابر ملاک‌های قرآنی باشد.
پس بهتر است که آموختن قرآن را برای کودکان در اولویت دیگر امور آموزشی قرار داد. همانطور که اهل بیت (ع) نسبت به این امر اهتمام ویژه‌ای داشتند و به شیعیان خود نیز توصیه می‌کردند. پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: «کسی که به فرزندش قرآن بیاموزد، گویی ده هزار حج انجام داده است…[10]»
از سویی دیگر اهل بیت (ع) تأکید داشتند که فرزندان از راه تمرین و تکرار با تلاوت قرآن مأنوس و علاقمند شوند و با تشویق به تأمل و تفکر در قرآن، موجبات بهره‌مندی آنها از عجایب، معارف و باطن قرآن فراهم گردد. خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «كِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ[11]»، این کتاب پربرکتی است که بر تو نازل کرده‌ایم تا در آیاتش تدبر کنند.
سخن آخر
آنچه واضح و روشن است این که، در متون دینی و سیره اهل بیت (ع) تربیت دینی و آموزش معارف الهی به فرزند، قبل از ازدواج با انتخاب همسر آغاز و در طول مسیر با داشتن اطلاعات و آگاهی کافی والدین ادامه می‌یابد. والدین به عنوان بهترین مربیان کودک از آغازین لحظات شکل‌گیری وجود او می‌توانند تربیت دینی کودک را آغاز نموده و با بکار بستن اصول و روش‌های آموزشی برگرفته از سیره اهل بیت (ع)، فرزندانی صالح و عامل به احکام الهی را تربیت و به جامعه تحویل دهند.
[1] . مصباح المنیر، ص 217.
[2] . نهج الفصاحه، ص 227.
[3] .وسائل الشیعه، ج 4، ص۱۹.
[4] . تهذیب الاحکام، ج2، ص77.
[5] . سوره طه، آیه 132.
[6] . العلم و الحکمه فی کتاب السنه، ج5، ص467.
[7] . کافی، ج۳، ص409.
[8] . سوره اسراء، آیه 9.
[9] . بحارالانوار، ج۱، ص 222.
[10] . همان، ج 89 ، ص 188.
[11] . سوره ص، آیه 29.
