مضرات غذا خوردن قبل از گرسنگی
فهرست مطالب این مقاله را ببینید
یکی از مهمترین نکات عمومی در تغذیه این است که تا حالت گرسنگی برای انسان بوجود نیامده نباید غذا بخورد. تغذیه در حالت سیری برای سلامتی انسان مضر است و سبب بیماری می‌شود. در این مقاله مضرات غذا خوردن قبل از گرسنگی را از نگاه طب سنتی و آموزه‌های اسلامی بررسی می‌کنیم. برخی عناوین مطرح شده در این مقاله عبارتند از:
- تدابیر عمومی تغذیه
- خوردن، فقط هنگام گرسنگی
- آثار خوردن قبل از گرسنگی
- لزوم توجه به این اصل از نوزادی
- دیدگاه روایات
چکیده مضرات غذا خوردن قبل از گرسنگی:
- نخستین قانون در تدابیر عمومی تغذیه این است که تا گرسنه نشده‌اید، غذا نخورید. همان‌گونه که حضرت علی (ع) می‌فرمایند: هر کس می‌خواهد هیچ غذایی به او زیان نرساند، تنها هنگامی غذا بخورد که گرسنه شده و معده او پاک شده باشد.
- اگر غذا با طلب واقعی و حقیقی وارد بدن نشود، به عبارت دیگر اگر معده هنوز از غذای قبلی خالی نشده و هنوز آمادگی خود را برای هضم جدید اعلام نکرده بود، هنوز واقعاً حالت گرسنگی ندارد و ما به این معده غذا وارد کردیم دیگر این سلول‌هایی که قرار است غذا را بگیرند، برای این‌که توان آن‌ها بالا برود و بتوانند قدرت و توانایی خود را بیشتر استفاده کنند، به هدف خود نمی‌رسند. افزون بر این، اثر معکوس می‌گذارد و تولید اخلاط خام (تولید خلط نامناسب) می‌کند.
- شیر دادن یا غذا دادن به کودکی که هنوز گرسنه نشده است، سبب ایجاد بیماری و افت توانایی‌های او می‌شود. این قانون و تدبیر به گونه‌ای اهمیت دارد که باید از ابتدای نوزادی به آن توجه شود بدین گونه که تا طلب واقعی ایجاد نشده، نباید غذا وارد معده شود. وگرنه نه تنها اثر اصلی غذا و تغذیه روی سلول‌ها گذاشته نمی‌شود بلکه اثر معکوس و مخربِ تولید خون نامناسب را هم با خود به همراه خواهد داشت.
- در روایات اسلامی از غذا خوردن در هنگام سیری منع شده است و آنرا سبب بیماری دانسته‌اند.
مقدمه: تدابیر عمومی تغذیه
آنچه داریم دربارۀ آن صحبت می‌کنیم نکات عمومی دربارۀ تغذیه است. نکات عمومی به این معنا است که یک نکات اختصاصی هم در کنار آن هست. نکات عمومی آن چیزی است که برای همۀ افراد با هر شرایط سنی، جنسی، مزاجی، سلامت و بیماری و غیره است، باید لحاظ باشد، عمومی است همه باید رعایت کنند. این‌که حالا یک فرد یک مزاج خاصی پیدا کرد، یک کودکی با کودک دیگر در شرایط جسمی از لحاظ طبع و مزاج و غیره متفاوت است، چطور باید این نکات تغذیه‌ای و نکات خواب را رعایت کنند، این‌ها جزء بحث‌های اختصاصی می‌شود که در جای خود باید برسی شود.
به یاد داشته باشید وقتی نکات عمومی می‌گوییم، تقریباً برای همۀ افراد با همۀ شرایط لازم الاجرا است، اگر می‌خواهیم اثرات عمیق از آن بگیریم. یعنی نمی‌شود یک قسمتی را فراموش کرد، یک قسمتی را اجرا کرد و بعد بگوییم چرا اثر نمی‌گیریم. این نکات عمومی قوانین عمومی هستند و همه باید کنار هم باشند.
حالا در مورد نکات اختصاصی می‌بینید برای همه لازم الاجرا نیست، یک عده باید بعضی نکات اختصاصی را رعایت کنند، یک عده نباید رعایت کنند، یعنی نکات اختصاصی متفاوت می‌شود. اما بحث نکات عمومی متفاوت است، نکات عمومی برای همه لازم است.
این نکات عمومی که می‌گویم صرفاً در مورد عوامل سلامتی بخش است. سایر عوامل مؤثر بر تربیت را در بخش‌های دیگر پیگیری بفرمایید و الآن ما صرفاً در مورد مسائلی که مؤثر در حفظ الصحۀ فرد از دیدگاه طب ایرانی است با هم صحبت می‌کنیم و امیدوار هستیم که برای شما کاربردی باشد.
تدبیر اول: خوردن، فقط هنگام گرسنگی
اولین قانونی که در قوانین کلی، نکات عمومی در رابطه با تغذیه باید بیان شود این نکته است شما تا واقعاً گرسنه نشدید غذا نخورید. این توصیه، این صحبت، این جمله‌ای که خدمت شما عرض کردم جملۀ مشهور حضرت علی (ع) است که برای پایداری سلامت، برای این‌که هیچ وقت بیمار نشوید، برای این‌که از قوای بدن خود به درستی استفاده کنید، تا وقتی که گرسنه نشدید به سراغ غذا نروید و قبل از آن‌که سیر شوید دست از غذا بکشید، این جملۀ معروف حضرت علی (ع) است.[1]
حکمت‌های زیادی در این جمله نهفته است، از این‌که ما از دیدگاه طب سنتی می‌دانیم یک هدفی پشت غذا خوردن است، قرار است که این غذا بنا به نیاز بدن طلب شود، بنا به این طلب صادق وارد بدن شود، در هنگام طلب صادق بدن و آمادگی معده غذا هضم شود، به یک سری موادی که با سلول‌های بدن هماهنگی دارند، تبدیل شود و آرام آرام وارد چرخۀ بازسازی بدن شود، به قول ما «بدل ما یتحلل» شود یعنی آن چیزی که به واسطۀ حرکت‌های روزانه از دست رفته و به تحلیل رفته است، آرام آرام بیاید و جایگزین شود و بدن دوباره بازسازی شود و نیروهای خود را به دست بیاورد.
آثار خوردن قبل از گرسنگی
حالا اگر این غذا با طلب واقعی و حقیقی وارد بدن نشد، اگر اجزای بدن نیاز واقعی خود را اعلام نکرده بودند و بدن با آن جهت‌گیری به سمت غذا نرفت، اگر معده هنوز از غذای قبلی خالی نشده بود، هنوز آمادگی خود را برای هضم جدید اعلام نکرده بود، هنوز واقعاً گرسنه نشده بود، ما به این معده غذا وارد کردیم دیگر این هدفی که توضیح دادیم به دست نخواهیم آورد، به آن نمی‌رسیم. یعنی این سلول‌هایی که قرار است غذا را بگیرند، برای این‌که توان آن‌ها بالا برود، برای این‌که بتوانند قدرت و توانایی خود را بیشتر استفاده کنند دیگر این هدف حاصل نمی‌شود، علاوه بر این‌که اصلاً اثر معکوس می‌گذارد.
یعنی معده‌ای که آمادۀ گرسنه نیست و غذا وارد آن شده است به قول ما تولید اخلاط خام می‌کند، تولید خلط نامناسب می‌کند. هر خلط نامناسبی خون نامناسب تولید می‌کند و ما می‌دانیم خون همان چیزی است که قرار است به تمام سلول‌های ما انرژی و اکسیژن برساند، ریز مغذی برساند، مواد مورد نیاز را در اختیار آن‌ها قرار بدهد، اگر این خون از دیدگاه ما، از دیدگاه طب ایرانی ناصالح شد یعنی آن چیزی که لازم است در آن باشد، در آن نبود و خصوصیات آن نامناسب بود، ما به هیچ وجه انتظار نداریم آن عضوی که این خون به آن می‌رسد، توانایی‌های واقعی خود را بروز بدهد.
بنابراین کارهای تربیتی شما، قوای ذهنی شما، قوای قلبی شما، قوای عضلانی شما همان‌طور که باید اثر خود را نمی‌گذارد.
لزوم توجه به این اصل از نوزادی
این نکته را توجه داشته باشید که حتی مادر که می‌خواهد به کودک خود شیر بدهد، اگر هنوز معدۀ نوزاد برای خوردن شیر آماده نباشد و شیر مجدد و به طور نامناسب به او داده شود، این کودک دچار بیماری خواهد شد و قوا و توانایی‌های بدن او افت خواهد کرد، خصوصاً قوای گوارشی او و این گرفتاری دائمی که ما با نفخ‌های نوزادی و ریفلکس‌های نوزادی داریم، خیلی از آن‌ها به خاطر آداب غلط تغذیه‌ای است.
یعنی می‌خواهم بگویم تا این حد از ابتدای زندگی مؤثر است تا طلب واقعی ایجاد نشده نباید غذا وارد معده شود وگرنه نه تنها اثر اصلی غذا و تغذیه روی سلول‌ها گذاشته نمی‌شود بلکه اثر معکوس و مخرب تولید خون نامناسب را هم با خود به همراه خواهد داشت. در غذا دادن به کودکان خود دقت داشته باشید، به زور به بچه‌ها غذا ندهید، به زور به جوان‌ها و نوجوان‌ها که در سن خاصی از انتخاب غذاها هستند، با زور و ناخواسته غذا ندهید.
این باعث می‌شود که بدن مقاومت کند، معده تولید اخلاط نامناسب بکند، در این میانه در گوشۀ ذهن خود داشته باشید که گرسنگی‌های کاذب، آن اشتهاهای دروغین، این هوس‌های خوردن بدون پایه و اساس را هم معادل گرسنگی واقعی در نظر نگیرید، این یک مقدار تخصص لازم دارد که با بدن خود آشنا شوید و ندای بدن خود یاد بگیرید که چه وقتی آن ندای گرسنگی کاذب است، چه وقتی صادق است.
دیدگاه روایات
ما روایات بسیار زیادی در این مورد داریم که وقتی شما سیر هستید، وقتی طلب واقعی ندارید، معده آماده نیست و غذا بخورید بیماری برای شما ایجاد می‌شود[2] و حتی روایت داریم وارد کردن غذا به معده‌ای که آماده نیست، درد بی‌درمان است[3] یعنی نه تنها بیماری می‌آورد بلکه درمان کردن آن بیماری هم بعداً بسیار سخت خواهد بود.
نه تنها با این کار جسم خود را سالم نگه می‌دارید، بلکه با تمرین این خویشتن‌داری به نوعی تربیت نفس هم داشته باشید، با خود صادق باشید، ریزه‌خواری و دائم خوردن و غذا وارد کردن به معده بدون این‌که نیاز واقعی داشته باشد را نداشته باشید که در این صورت هم جسم شما سالم می‌شود و هم به واسطۀ این تمرینی که می‌کنید و صادقانه با خود برخورد می‌کنید، یک نوع تمرین تقوا، تمرین خویشتن‌داری، تربیت نفس هم در کنار آن است.
[1]. امام علی علیه السلام: هر کس می‌خواهد هیچ غذایی به او زیان نرساند، تنها هنگامی غذا بخورد که گرسنه شده و معده او پاك شده باشد. پس چون خواست بخورد، نام خدا را بر زبان آورَد، خوب غذا را بجَوَد و در حالی از غذا خوردن دست بکشد که هنوز میل به خوردن دارد و به آن، احساس نیاز می‌کند؛ دانشنامه احادیث پزشکی ج2، ص51.
[2]. امام علی علیه السلام: از اعتیاد به سیري حذر کن؛ چرا که ناتندرستی‌ها را تحریک می‌کند و بیماري‌ها را برمی‌انگیزد؛ دانشنامه احادیث پزشکی، ج2، ص34.
[3]. الدعوات: روایت شده که وارد ساختن غذا به معده، درحالی‌که در آن غذایی دیگر وجود دارد، درد بی‌درمان است؛ دانشنامه احادیث پزشکی، ج2، ص42.
عااااااالی بود
از لطف شما سپاسگزاریم