ویژگی پیامبران الهی و امتیازات خاص آنها

آنچه به‌عنوان امتیاز و ویژگی پیامبران الهی مطرح می‌شود، صفاتی است که پیامبران را از مردم عادی متمایز می‌کند. پیامبران الهی امتیازاتی دارند که سبب تمایز و برتری پیامبران از دیگران می‌شود.

مقدمه: صفات پیامبران الهی

صفات پیامبران الهی دو قسم است. یک قسم، صفاتی است که مشترک بین پیامبران و دیگر انسان ها است. مثل بشر بودن. پیامبران الهی مثل دیگر مردم و از جنس آنها هستند؛ و بین مردم زندگی می‌کنند؛ و از غذای آنها می خورند؛ و همانند آنها لباس می پوشند. و از جنس مردم‌اند. البته بشر بودن انبیا دلایلی دارد. برای مطالعه بیشتر در این زمینه به مقاله «چرا پیامبر انسان است و فرشته نیست؟» مراجعه کنید.

قسم دیگر صفاتی است که مخصوص پیامبران است؛ و امتیاز و ویژگی پیامبران الهی محسوب می‌شود؛ و آنها را از دیگران متمایز می‌کند. در این مقاله قصد داریم این صفات خاص انبیا را بیان کنیم.

امتیاز و ویژگی پیامبران

ویژگی پیامبران و امتیازات خاص آنها عبارتند از:

• علم پیامبران
• نزول وحی الهی بر پیامبران
• عصمت

«علم» اولین ویژگی پیامبران

اولین ویژگی پیامبران الهی علم است. علم یکی از ویژگی‌های مشترک پیامبران است؛ که آنها را از دیگر انسان‌ها متمایز می‌کند. علم پیامبران، یک علم الهی است؛ و از جانب خداوند به آنها عطا شده است. لذا با علمی که انسان‌ها خود، آن را کسب می‌کنند، متفاوت است؛ و در مرتبه بالاتری قرار دارد. علم پیامبران خطا پذیر نیست؛ چون از جانب منبع اصلی علم، یعنی پروردگار متعال، صادر می‌شود. برای تحقیق بیشتر در این زمینه به مقاله «علم پیامبر» مراجعه کنید

 نزول وحی الهی بر پیامبران

دومین ویژگی پیامبران الهی وحی است. وحی نوعی ارتباط خاص و خفی است؛ و معانی مختلفی دارد. وحی در مورد پیامبران الهی، به این معنا است که خداوند متعال، جملات و معارفی را بر قلب پیامبر، نازل می گرداند. در مورد کیفیت و اقسامِ سخن گفتنِ خداوند با انسان‌ها، مباحثی مطرح می‌شود؛ که برای مطالعه بیشتر در این زمینه می توانید به مقاله «وحی الهی» مراجعه کنید.

 عصمت پیامبران

سومین ویژگی پیامبران عصمت است. عصمت، در مورد پیامبران، دو معنا دارد. یکی این‌که پیامبر خدا از هرگونه گناه و معصیت به‌دور است؛ و هرگز مرتکب گناه نمی شود. معنای دیگر این است که پیامبران الهی در دریافت وحی و ابلاغ وحی بر مردم و اجرای آن از هرگونه سهو و اشتباه به‌دور هستند.

به عنوان مثال در مورد پیامبر اکرم (ص) این گونه آمده است:

﴿وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى * إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْيٌ يُوحى‏﴾ ^[1]

و از روى هوا و هوس سخن نمى‏‌گويد. گفتار او چيزى جز وحى كه به او نازل مى‏‌شود، نيست.

پیامبر اکرم (ص)  هرچه می‌گوید وحی الهی است؛ و هرگز از روی هوا و هوس حرفی نمی‌زند.

یکی از دلایل عصمت این است که اگر پیامبر معصوم نباشد؛ و احتمال خطا در او باشد؛ دیگر نمی‌توان به او اعتماد کرد؛ و دیگر مردم از او اطاعت نمی‌کنند. در حالی که باید از آنها اطاعت کرد و این ویژگی پیامبران الهی است. خداوند متعال می فرماید:

﴿وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ لِيُطاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ﴾ ^[2]

ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر به این منظور که دستورات او به اذن خداوند مورد اطاعت قرار بگیرد.

برای آشنایی بیشتر با عصمت پیامبران و دلایل آن؛ و همچنین عصمت پیامبر اکرم (ص)  که در بالاترین درجه عصمت است؛ می توانید به مقاله «عصمت پیامبران» مراجعه کنید.

---

[1]. سورۀ نجم، آیۀ 3 و 4.

[2]. سورۀ نساء، آیۀ 64.