عقد اخوت
فهرست مطالب این مقاله را ببینید
عقد اخوت به معنای ایجاد پیوند برادری بین دو مسلمان است. در صدر اسلام پیامبر اکرم (ص) این کار را انجام دادند تا نزاع و اختلاف بین گروههای مختلف پایان یابد و همگی باهم متحد شوند.
چکیده
- پیامبر اکرم (ص) پس از هجرت به مدینه کارهای بسیار مهمی را انجام دادند که موجب تحکیم اسلام در میان مسلمانان شد. یکی از کارهای آن حضرت ایجاد برادری بین مسلمان‌ها بود.
- رسول گرامی اسلام (ص) گروههای مختلف را دو به دو با هم برادر اعلام کردند و عقد اخوت بین آنها خواندند.
- از زمانی که عقد اخوت ایجاد شد تا زمان رحلت پیامبر اکرم (ص) دیگر نزاعی بین مهاجرین با انصار و یا اوسی با خزرجی بوجود نیامد.
عقد اخوت چیست
عقد اخوت پیمانی است بین دو مسلمان؛ و به این معنا است که در راه خدا و برای رضای او برادر و یاور یکدیگر باشند.
ایجاد برادری بین مسلمانان
رسول گرامی اسلام (ص) از آغاز ورود به مدینه، کارهای بسیار مهم و مؤثری را در جامعۀ تازه‌مسلمان مدینه انجام دادند که موجب تحکیم اسلام در میان آنان شد. از نخستین کارهای آن حضرت ایجاد برادری بین مسلمان‌ها بود.
چنان‌که در تاریخ بیان شده است، رقابت و نزاعی دیرینه بین اوس و خزرج وجود داشته که به برکت اسلام از میان رفته بود، ولی با توجه به اینکه هنوز معارف اسلام در عمق جان‌هایشان رخنه نکرده بود، یک امر جزئی می‌توانست آنان را به همان درگیری‌ها برگرداند. از سوی دیگر، مهاجرانی که با پیامبر (ص) به مدینه آمده بودند، در این شهر غریب بودند و به‌نوعی بار زندگی آنان بر دوش اهل مدینه افتاده بود.
نکتۀ دیگر اینکه در میان مهاجران طیف‌های گوناگونی حضور داشتند. در میان آنان از اربابان قریشی گرفته تا بردۀ حبشی، موالی و جبار گیرندگان، حضور داشتند. این امر ترکیب جمعیتی مدینه را ناهمگون ساخته بود.
عقد اخوت
پیامبر بزرگوار ما (ص) در تدبیری بسیار ارزنده، مسلمانان را دو‌به‌دو به برادری یکدیگر درآورد. در ضمن این کار، گاه یک مهاجر با یک انصار، یک اوسی با یک خزرجی، یک بزرگ قریشی با یک بردۀ حبشی، برادر شدند. عقد اخوت ارزش‌های غلط بازمانده از جاهلیت را در هم کوبید و برادری دینی را در بین مسلمین حاکم نمود.
ثمرات عقد اخوت
از زمان ورود رسول خدا (ص) به مدینه و بعد از ترویج عقد اخوت بین گروههای مختلف تا زمان ارتحال آن وجود مقدس که ده سال طول کشید، هیچ دعوایی بین انصار (اوس و خزرج) رخ نداد. از آن زمان به بعد، اوسی و خزرجی فراموش شد و همه را با عنوان «انصار رسول الله» می‌شناختند.
در بین مهاجرین هم با وجود اینکه از نظر جایگاه اجتماعی ناهمگونی وجود داشت، هیچ نزاعی پدید نیامد. بین مهاجرین و انصار نیز جز یک یا دو مورد که به تحریک منافقین انجام شد، درگیری و مقابله‌ای صورت نگرفت.
قرآن کریم می‌فرماید:
و به ریسمان خدا چنگ زنید و پراکنده نشوید و نعمت خدا را یاد کنید، آن هنگام که دشمن بودید و بین قلب‌هایتان الفت داد، پس به نعمت خدا با هم برادر شدید، و کنار پرتگاه آتش بودید و شما را از آن رها کرد. خدا این‌گونه نشانه‌های خود را برایتان روشن می‌سازد که شاید هدایت یابید.
عقد اخوت پیامبر (ص) و امیرالمومنین (ع)
بنابر نقل شیعه و سنی خود پیامبر اکرم (ص) با حضرت علی (ع) عقد اخوت بستند. این اتفاق نیز نشان دهنده یکی دیگر از فضایل امیرالمومنین (ع) است.
پی نوشت ها
- سوره آل عمران، آیه ١٠٣.