فهرست مطالب این مقاله را ببینید
دعای امام جواد (ع)، گنجینهای ارزشمند در این دنیای پرهیاهوست. به هنگامه شدت گرفتن سختیها و دغدغهها که انسان ناامید و خسته است؛ با توسل به ایشان میتوان راهی برای حل مشکلات پیدا کرد. این اکسیر حیاتبخش، پناهی امن و مطمئن است و همچون چراغی فروزان، ما را به سوی روشنایی و گشایش راهنماست.
دعای امام جواد (ع)، این دعای شریف و پرمعنا که از دریای بیکران معارف اهل بیت (ع) نشأت گرفته، با مضامین عمیق و معنوی خود، نه تنها گره از مشکلات میگشاید، بلکه امید و آرامش را نیز به قلبها هدیه میکند.
از آنجایی که در بین امامان معصوم (ع)، به توسل امام جواد (ع) که نهمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت است برای گشایش امور دنیوی و برآورنده حاجات بسیار سفارش شده است؛ در این مقاله، برآنیم که ضمن بررسی جایگاه والای امام جواد (ع) و اهمیت توسل به ایشان، به دعای مخصوص گشایش کارها از این امام همام و آثار و برکات آن بپردازیم.
جایگاه والای امام جواد (ع)
امام جواد (ع) در دوران زندگی خود نسبت به مردم بسیار کریم و بخشنده بود و مراد آنها را میداد؛ از این رو مردم به ایشان لقب باب المراد داده بودند.
حضرت امام رضا (ع) در نامهای که از خراسان برای فرزندشان امام جواد (ع) نوشتند ایشان را به بخشش و انفاق بیشتر تشویق نمودند:
«ای پسرم، به من خبر رسیده است که خدمتکاران تو را از درب کوچک خانه بیرون میبرند؛ زیرا آنها بخل دارند که از ناحیه تو خیری به کسی برسد.
تو را به حقی که بر گردنت دارم، هنگام وارد شدن به خانه و خارج شدن، از درب بزرگ (باب الکبیر) رفت و آمد کن و همراه خود طلا و نقره فراوان بردار و به هر کس که از تو درخواست کرد عطا کن. از عموهایت هرکدام را دیدی، کمتر از پنجاه دینار نده و به هر کدام از عمه ها که رسیدی، کمتر از بیست و پنج دینار نده. اگر بیشتر دادی، با خودت است؛ چرا که میخواهم خداوند در پرتو انفاق، مقامت را بالا برد. پس ببخش و انفاق کن و جز از خدا مترس[1]».
این سفارش امام رضا (ع) به فرزندشان حضرت جواد الأئمه (ع) در زمان حال نیز برقرار است. امام جواد (ع) از باب کبیر بخشش بر شیعیان وارد میشوند، لذا اگر کسی با دعا چیزی از ایشان بخواهد رد نمیکند. بین شیعیان معروف است که حاجات دنیایی را با دعای امام جواد (ع) از این امام بزرگوار بخواهید.

معنای جواد
برای درک بهتر توسل به امام نهم (ع) و درخواست از ایشان، شناخت معنای نام مبارکشان، «جواد»، بسیار راهگشا است. جواد به معنای بخشنده، سخی و جوانمرد است؛ یعنی کسی که بسیار بخشش میکند و دست و دل باز است. این واژه همچنین از نامهای خداوند متعال و لقب گرامی امام محمد تقی (ع) است.
دعای امام جواد (ع) در گره گشایی
آدمی در زندگی همواره با مشکلات و سختیها دست و پنجه نرم میکند. در این بین گاهی تنها توسل به اهل بیت (ع) و امید به درگاه الهی، قلبها را آرام کرده و از گرفتاری گره میگشاید. در سیره اهل بیت (ع)، دعاهایی آمدهاند که برای رفع موانع و غمها توصیه شدهاند. یکی از این دعاهای ارزشمند دعای امام جواد (ع) است که به نقل از علی بن مهزیار به دست ما رسیده و داستانی جالب و تاثیرگذار درباره آن بیان شده است.
علی بن مهزیار از اصحاب امام جواد (ع) میگوید: شخصی به نام محمد بن حمزه غنوی که در زندان بود، به من نامه نوشت و تقاضا کرد تا نامهای به محضر امام جواد (ع) بنویسم و از ایشان درخواست کنم تا دعایی را که موجب گشایش در کارها و رفع گرفتاری باشد، معرفی فرماید.
من درخواست محمد بن حمزه را اجابت کردم و به امام نامه نوشتم. حضرت در پاسخ من نوشت: درباره دعایی که محمد بن حمزه درخواست کرده است تا بدان گشایش در کارهایش ایجاد شود، به او بگو که به خواندن این دعا مواظبت داشته باشد و مکرر (به خصوص بعد از نمازها) آن را بخواند:
«یَا مَنْ یَكْفِی مِنْ كُلِّ شَیْءٍ وَ لَا یَكْفِی مِنْهُ شَیْءٌ اكْفِنِی مَا أَهَمَّنِی مِمَّا أَنَا فِیهِ»؛
ای خدایی که از هر چیزی بینیازی و همه به تو نیازمندند، در مورد آنچه مرا غمگین و نگران کرده است، یاریام فرما.
من امیدوارم غم و نگرانی او ان شاء الله برطرف شود.
علی بن مهزیار میافزاید: من دعا را به محمد بن حمزه آموختم و او بعد از مدت اندکی از زندان بیرون آمد[2].
اهمیت توسل به امام جواد (ع) در امور زندگی
آنچه لازم به یادآوری است این که توسل به اهل بیت (ع) و دعا کردن، یکی از بهترین راهها برای رسیدن به حاجات و گشایش در امور زندگی است. از آنجایی که امام جواد (ع) از نوادگان پاک پیامبر خدا (ص) هستند، در بین شیعیان جایگاه بسیار والایی دارند و توسل به ایشان برای رفع مشکلات و گرههای دنیوی و اخروی زیاد توصیه شده است.
علاوه بر آن در روایات مختلف، چندین دعا از امام جواد (ع) نقل شده که برای گشایش در کارها و رفع گرفتاریها میتوان از آن بهره جست و آن را از خداوند به واسطه فیض عظیمی چون امام جواد (ع) درخواست کرد. در ادامه به موردی دیگر از دعای امام جواد (ع) میپردازیم.
دعای امام جواد (ع)، فرازی از دعای توسل دیگر
مرحوم محدّث قمی در منتهی الآمال مینويسد: «علما روزها را به دوازده ساعت تقسیم كردهاند و هر ساعتى را به امامى نسبت دادهاند و ساعت نهم[3] روزها متعلق به حضرت جواد (ع)… و تـوسـل بـه آن حـضرت در اين ساعت براى وسعت رزق نافع است، و شايسته است كه در توسل به آن حضرت اين دعا را بخواند:
«اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحَقِّ وَلِیِّکَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ إِلَّا جُدْتَ بِهِ عَلَیَّ مِنْ فَضْلِکَ وَ تَفَضَّلْتَ بِهِ عَلَیَّ مِنْ وُسْعِکَ وَ وَسَّعْتَ عَلَیَّ رِزْقَکَ وَ أَغْنَیْتَنِی عَمَّنْ سِوَاکَ وَ جَعَلْتَ حَاجَتِی إِلَیْکَ وَ قَضَاهَا عَلَیْکَ إِنَّکَ لِمَا تَشَاءُ قَدِیرٌ[4]»؛
خدایا! از تو میخواهم به حق ولیّ خودت محمّد بن علی (درود خدا بر او) که بر من از احسانت ببخشی و از فراخی لطف و محبتت روزیات را بر من فراوان سازی و از غیر خودت مرا بینیاز گردانی و حاجتم را در بارگاه خود قرار دهی و برآوردنش را به عهده خود گذاری، همانا تو بر آنچه بخواهی توانایی.
این دعا را میتوان بعد از نمازها، به خصوص نماز صبح، یا در هر زمان دیگری که احساس نیاز کرد، با توجه و خلوص نیت نیز خواند. همچنین گفته شده اين دعا بعد از هر نماز به جهت اداء قرض و دين مجرب است.
لازم به ذکر است این دعا فرازی از دعای توسل دیگر در مفاتیح الجنان است که در مورد امام محمد تقی (ع) آمده است. در این دعا آمده است که از هر امام معصوم چه درخواستی داشته باشید. در مورد امام نهم هم این گونه آمده است که در اموری چون اضافه شدن رزق و بینیازی از مردم، گشایش مشکلات و حاجت دنیوی از خداوند به واسطه امام جواد (ع) خواسته میشود که به دعای امام جواد (ع) در بین علما شهرت یافته است.
دعای امام جواد (ع)؛ پناهگاه شیعیان در سختیها
باور به کرامات دردانه امام رضا (ع) و توسل به ایشان در میان شیعیان ریشه دوانده است. بسیاری با استناد به دعای امام جواد (ع)، از برآورده شدن حاجات و گشایش در امور زندگی خود میگویند و به دیگران توصیه میکنند که این خود، گواهی است بر فیض و رحمت واسعه الهی.
اگرچه بیشتر کرامات مستندِ منسوب به امام جواد (ع) مربوط به دوران حیات ایشان است، اما توسل به ایشان و خواندن دعای امام جواد (ع) همچنان به عنوان راهی مطمئن برای طلب حاجت و گشایش در امور، مورد توجه و اعتقاد شیعیان است و امید است که با اخلاص و توکل، همگان از برکات آن بهرهمند گردند.
این باورها، هر چند اغلب در قالب نقلقولها و تجربیات شخصی بیان میشوند، اما در قلوب مؤمنین جایگاهی ویژه یافته و بر ایمانشان میافزاید؛ چرا که توسل به اهل بیت (ع) همواره و در زمان راهگشای مشکلات بوده است.
سخن آخر
در پایان، میتوان گفت که دعای امام جواد (ع)، نه فقط مجموعهای از کلمات، بلکه دریچهای به سوی رحمت الهی و کلیدی برای گشودن قفلهای زندگی است. توسل به این امام بزرگوار، به ویژه با خواندن دعاهای منقول از ایشان، میتواند آرامش بخش دلهای مضطرب و راهگشای مشکلات باشد. پس بیایید با دلی سرشار از امید و ایمان، به این بابالمراد متوسل شویم و از کرامات بیشمارشان بهرهمند گردیم، چرا که یقیناً در پناه جوادالائمه (ع)، هیچ دستی خالی برنخواهد گشت.
[1] . کافی، ج ۴، ص ۴۳.
[2] . کافی، ج ۲، ص ۵۶۰.
[3] . ساعت نهم از هنگام نماز عصر است تا دو ساعت پس از آن و منسوب به امام جواد (ع) میباشد.
[4] . بحارالأنوار، ج۹۱، ص۳۴؛ منتهي الآمال، ج2، باب11، فصل2، ص372-373.