در آیات قرآن کریم و روایات معصومین (ع) به انفاق و کمک به نیازمندان سفارش شده است و آثار و برکات فراوانی برای انفاق ذکر شده است. حال سوال این است که آیا انفاق فقط مخصوص ثروتمندان است یا فقرا و افرادی که اموال کمی دارند هم باید انفاق کنند؟ پاسخ به این سوال را در ویدیو و متن بیانات استاد دکتر میرباقری مشاهده میفرمایید:
ویدیو: آیا انفاق فقط مخصوص ثروتمندان است؟
آیا فقرا نباید انفاق کنند؟
سوال:در مورد انفاق، آیا فقیران و درماندگان و کسانی که اموال کمی دارند از این عبادت محرومند؟ هرگز.
قرآن این عبادت را عمومی معرفی میکند. یکی از ویژگیهای انفاق در قرآن و انفاقی که در روایات اهل بیت (ع) هست، همین است که عام است و انفاق فقط مخصوص ثروتمندان نیست. آن ثروتمند باید انفاق کند، فقیر هم باید انفاق کند. اما آن کسی که کم دارد و فقیر است، آن یک ذرهاش را خدا گران میخرد چون در زندگی او اثر گذار است و مهم است که انسان طوری انفاق کند که اثری در زندگی او داشته باشد. اگر بخواهد هیچ اثری نداشته باشد، نمیگویم هیچ فایده ای ندارد ولی خیلی بهرهاش کم میشود. باید آدم از یک چیزی بگذرد. قرآن میفرماید: «لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّىٰ تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ»[1].
اهلبیت (ع) غذای افطار را که دوست میداشتند، در راه خدا انفاق کردند. «وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَىٰ حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا»[2] که بعضی مفسرین گفتهاند: یعنی «عَلَىٰ حُبِّ الله». بعضیها هم مثل مرحوم علامه (ره) فرمودهاند نه،«عَلَىٰ حُبِّ الطعام»، چون «حُبِّ الله» را در آبه بعد میگویند: إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ»[3] آن را بعدا، میگویند، یا حرف دلشان را قرآن نقل میکند. اما واقعیت این است که اینها گرسنه بوده و غذای افطار را آدم دوست دارد. پس از آن مقداری که دارید یک کمش را انفاق کنید.
ویژگی متقین در قرآن: انفاق در گشاده دستی و تنگ دستی
در سوره آلعمران میفرماید: «وَسَارِعُوا إِلَىٰ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ»[4] متیقن را اول دعوت میکنند که سرعت بگیرید و از یکدیگر جلو بزنید، برای مغفرت خدا و برای دست یافتن به بهشتی که پهنه آن به اندازه آسمانها و زمین است و برای متقیان آماده شده. بعد، اولین وصف برای متقین این است: «الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ»[5] آنهایی که انفاق میکنند در گشاده دستی و در تنگ دستی، یعنی در هر دو حالت انفاق میکنند. هیچ کس از انفاق مستثنا نیست. بلاخره هر کسی در هر شرایطی که باشد باز هم جای این را دارد که یک کمی از مالش را در راه خدا انفاق کند!
[1] سوره آلعمران، آیه ۹۲.
[2] سوره انسان، آیه ۸.
[3] سوره انسان، آیه ۹.
[4] سوره آلعمران، آیه ۱۳۳.
[5] سوره آلعمران، آیه ۱۳۴.