ما معتقدیم که همه ادیان نماز و عبادت داشتهاند. برخی میگویند نماز و سخن گفتن با خداوند در ادیان دیگر به نظر ساده میرسد و آداب نماز ما مسلمانها را ندارند. چرا هیئت و ترکیب و شکل نماز ما مسلمانها با همه ادیان دیگر فرق میکند؟ چرا ما اینهمه آداب برای نماز داریم؟ نماز مسیحیت و یهود چگونه است؟ آیا واقعا نماز در اسلام با نماز در مسیحیت و یهود خیلی تفاوت دارد؟ پاسخ این سوالات را از زبان دکتر میرباقری خواهیم شنید. در این مقاله ویدیوی استاد و متن پاسخ را مشاهده میفرمایید.
ویدیو: تفاوت نماز مسیحیت و یهود با نماز در اسلام
چرا نماز مسلمانان اینهمه آداب دارد؟
سوال: خیلی ها میگویند این دینی که شما درست کردید برای ما به نام اسلام چرا اینگونه است؟ با همین تعبیر میگویند. یعنی که شما آنرا درست کردید و نبوده. میگویید آی مردم جمع بشوید این کارها را بکنید. داخلش نمازی را ایجاد کردید با یک ترکیب و اعمال خاص. دلیل آنها برای این حرف چیست؟ میگویند مگر یهودی ها نماز نداشتند؟ مگر مسیحی ها نماز نداشتند؟ همه هم که داریم خدا خدا میگوییم. همه هم میگوییم که دین ما از جانب خدا آمده. نماز در یهود بوده و از جانب خدا آمده. نماز در مسیحیت هم بوده و از جانب خدا آمده. در اسلام هم از جانب خدا آمده. همه ادیان الهی نماز دارند. پس چرا ما مثل آنها نماز نمیخوانیم؟ چرا هیئت و ترکیب و شکل نماز ما مسلمانها با همه مردم فرق میکند؟
نماز همه ادیان اصلی در اصول یکی است
پاسخ استاد: اولا نماز همه ما در اصول خیلی فرقی نمیکند. خواندن بخشی از کتاب آسمانی در نماز، رکوع، سجود و ذکر خدا مواردی است که در نماز همه ادیان بوده است.
خواندن مقداری از کتاب الهی در نماز همه ادیان
ما در نماز مقداری از کتاب الهی را میخوانیم. ما قرآن را، حمد و سوره را در نماز میخوانیم. آنها هم در نمازشان کتاب آسمانی را میخواندند. اتفاقا در قرآن هم به نماز آنها اشاره میکند. آیه 113 سوره آل عمران میگوید: «لَیْسُوا سَوَاءً مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ أُمَّهٌ قَائِمَهٌ یَتْلُونَ آیَاتِ اللَّهِ آنَاءَ اللَّیْلِ وَهُمْ یَسْجُدُونَ»[1]: اول یک سری از اهل کتاب نقد میکند بعد میفرماید البته همه آنها یکسان نیستند. جمعی از اینها شب بیدار میشوند، میایستند، آیات خدا را تلاوت میکنند. آیا علمای یهود قرآن تلاوت میکردند، یا تورات را؟ آنها آیات کتاب خودشان را تلاوت میکردند. پس ما قرآن میخوانیم و آنها هم کتاب آسمانی خودشان را میخواندند.
رکوع و سجود در نماز مسیحیت و یهود
رکوع و سجود در نماز آنها بوده الان شاید در بعضی از نحلههای مسیحیت این مدلی نماز را انجام ندهند. ولی به نظر میآید که دستکاری شده است. چون در مورد نماز و رکوع و سجود در قرآن به حضرت مریم گفته میشود که «یَا مَرْیَمُ اقْنُتِی لِرَبِّکِ وَاسْجُدِی وَارْکَعِی مَعَ الرَّاکِعِینَ» یعنی برو نمازت را به جماعت بخوان، سجده کن، رکوع کن با آنها. پس رکوع داشتند، سجود داشتند. اینها همه در تمام ادیان بوده است.
تفاوت در جزئیات
حالا فرض بفرمائید که مثلا تعداد رکعاتش یا موارد جزئی دیگر ممکن است یک تفاوتهایی داشته باشد. اصول و ارکان نماز که رکوع هست، سجود هست، ذکر خداست، خواندن کتاب آسمانی است، اینها همه در مسیحیت و یهود بوده است. ادیان اصلی این کارها را در نماز انجام میدادند.
بله یک تفاوتهایی بین ما وجود دارد. مثلا روزهای که ما میگیریم با روزه در ادیان دیگر تفاوت دارد. در روایات ما دارد که ماه رمضان را خدا گذاشت برای پیامبر اکرم (ص) که آخرین دین است و تکمیل دینها است. روزه را گفتند در ماه رمضان بگیرید که ماه نزول قرآن است و بالاترین ماهها است. در ادیان قبل شاید زمان روزه متفاوت بوده است.
ارکان و اصول عبادات یکی هستند در روایات ما آمده است که سه عمل در همه ادیان آسمانی وجود داشته است؛ نماز و زکات و روزه. اما حج مخصوص اسلام است. یهود و نصاری حج نداشتند و آنها یک مناسک دیگری داشتند. به همین خاطر هم فراوان ما در احادیث داریم که اگر کسی مستطیع بشود و به حج نرود موقع مرگ میگویند تو یکی از ارکان اسلام را بجا نیاوردی پس انتخاب کن یا مسیحی از دنیا برو یا نصرانی.
[1] سوره آل عمران، آیه ۱۱۳.