اسرار وقوف در سرزمین عرفات

آن که کوی دوست را مقصد سفر کرده، ساعاتی کوتاه در عرفات وقوف می‌کند. او باید با آگاهی و شناخت، توقفی هوشیارانه کند. با چشم دل به حقیقت بنگرد. در خود بیندیشد و معرفت پیدا کند. در ادامه با حاجیان همسفر می‌شویم در وقوف کوتاه در روز عرفه، در عرفات و بهره‌مند می‌گردیم از کلام اساتید بزرگوار.

وقوف در سرزمین عرفات

وقوف یعنی ماندن؛ یک فاصله زمانی را تعیین کردند که میهمان خدا بر سفره ضیافت الهی بنشیند. از ظهر روز نهم تا غروب آفتاب، این وقوف به عرفات است. وقوف به عرفات رکن حج است.

برای چه عرفات؟

باید به عرفات بروی و روی خاک زانو بزنی. آنقدر خوب است در عرفات، خاک نشین باشی. قرار نیست در عرفات مبلمان بگذارند، قرار نیست در عرفات امکانات آنچنانی بیاورند. باید روی خاک بنشینی. چرا؟

چون افتادگی آموز اگر طالب فیضی         هرگز نخورد آب زمینی که بلند است

وقوف در عرفات یعنی حرکت به سوی تکامل

وقوف درنگ است. توقفی گذرا در گذر، نه ماندن، نه سکون، نه اقامت…

در این حرکت پر فراز و نشیب، پر افت و خیز زندگی، که ما به سوی تکامل حرکت می‌کنیم، یک زمانی باید بایستیم و پشت سر را نگاه کنیم، جلو را نگاه کنیم که

از کجا آمده‌ام، آمدنم بهره چه بود        به کجا می‌روم…..

وقوف یعنی همین…

عرفات رمز ورود به حریم حرمت خدا

عرفات، محل شناخت، محل معرفت. چون قرار است که حاجی از حرم خدا و خانه خدا بیرون برود. در نقطه‌ای به نام عرفات قرار گیرد و در چند ساعتی کوتاه در آنجا در خودش بیندیشد و شناخت پیدا کند تا معرفت پیدا کند و شایسته ورود مجدد به حریم حرمت خدا بشود.

حضور در عرفات نشان بخشودگی گناهان

در بعضی از احادیث گفته‌اند اگر به عرفات رفتید و بعد آمدید به سوی انجام بقیه اعمال، دیگر نباید شک کنید که گناهی برای شما مانده و خدا شما را نبخشیده است. خداوند مهمانان خود را مورد عنایت قرار می‌دهد. با چنین مواقعی می‌شود انسان خطاهای عمر را، خطاهای سال را از خودش برطرف کند. چقدر موقعیت بزرگی است. این فرصت دیگر در کجا برای انسان پیش می‌آید؟!…

عرفات فرصتی دیگر برای بخشیده شدن

سرزمین عرفات این‌قدر مهم است و در آمرزش گناهان و پاک شدن وجود ما تأثیر دارد که در بعضی از روایات، اهل بیت عصمت و طهارت (ع) فرمودند:‌ «اگر کسی در شب‌های قدر آمرزیده نشود، باید منتظر حضور در صحرای عرفات باشد». یعنی حاجی باید خیلی امیدوار باشد که خداوند تبارک و تعالی گناهانش را در این سرزمین می‌بخشد و می‌آمرزد.

تو مرا صدا زدی بندهٔ من             من تو را صدا زنم خدای من

یاعِبَادِيَ ٱلَّذِينَ أَسۡرَفُواْ کلام توست      رَبَّنَا اغفِر لَنا ندای من، خدای من

کسب معرفت دینی بیشتر، دریافت خسارت کمتر

اگر می‌خواهیم در مسیر بندگی قدم برداریم، باید قدم‌های ما با معرفت باشد، زیارت با معرفت، قرآن خواندن بامعرفت، حج بامعرفت، نماز بامعرفت، ازدواج بامعرفت، اقتصاد بامعرفت، مدیریت با معرفت و … .این را باور کنیم هرچه معرفت دینی ما بیشتر باشد، سهم ما بیشتر است و خسارت ما کمتر.

خدا می‌گوید: « قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ[1]»، بگو آیا آنان که اهل علم و دانشند با مردم جاهل نادان یکسانند؟ سواد برای علوم روز است. کسانی که نور معرفت الهی را دارند با آنانی که ندارند مساوی نیستند.

پاک شدن از گناهان، بهره آفتاب سوزان عرفات

از خیمه‌ات بیرون بیا و بگذار خورشید سوزان عرفات گذشتهٔ تاریک تو را بسوزاند. این سوختن تو را خواهد ساخت.

یکی از زائران خانه خدا از امام صادق (ع) سؤال می‌کند که در مسیر راه آفتاب مرا خیلی اذیت می‌کند. می‌توانم گاه گاه به سایه بروم؟ حضرت فرمودند: «نه؛ این آفتابی که در روز عرفات بر گُرده زائر خانه خدا می‌خورد، در غروب آفتاب خداوند تمام گناهان او را می‌بخشد و پاک می‌کند».

چادرهای عرفات نشان کوتاهی عمر دنیا

چادرهای عرفات هم چادرهای بسیار ساده و موقتی است، یعنی قرار نیست که کسی آنجا بماند و اقامت کند. سپس عرفات به ما این درس بزرگ را می‌دهد که ای زائر، ای حاجی، ای انسان، تو در این دنیا و زندگی، مسافری بیش نیستی و روزگاری باید این زندگی را ترک کنی.

ای انسان، سال‌ها در بی‌خبری و غفلت به سر برده‌ای!

اکنون زمان آن رسیده است در وادی معرفت لَختی بایستی و غنچه معرفتت را در زیر‌ آفتاب عرفات شکوفا کنی!

نیازمندی انسان به کسب انواع معرفت

من معرفت خدا را لازم دارم به عنوان خالق خود، مبدأ هستی،‌ منتهای هستی، إنا لله و إنا إلیه راجعون، من معرفت پیامبر (ص) را لازم دارم به عنوان راهنمای مسیرم؛ من معرفت امام را لازم دارم به عنوان ناخدای کشتی خودم؛ این معرفت‌ها را لازم داری، اینها را با وحی به من و شما نمی‌دهند که جبرییل بر من و شما نازل شود. جبرییل بر پیغمبر (ص) نازل شده و هرچه لازم بوده، فرموده است. باید در کلاس پیغمبر (ص) در برابر کلام او زانو بزنم. همان‌طور که در قرآن آمده است: «فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ[2]»، پس اگر نمی‌دانید از اهل ذکر (یعنی علما و دانشمندان هر امت) سؤال کنید.

رسیدن به اوج معرفت در وقوف کوتاه عرفات

وقوف به عرفات و وقوف به مشعر، توقفگاه‌هایی کوتاه است و طولانی نیست. ما نمی‌توانیم خیلی بایستیم. نمی‌توانیم از قافله عقب بیفتیم. چند ساعتی بیشتر نیست. از اذان ظهر عرفه تا غروب آفتاب، اما این زمان کوتاه و این زمین کوچک، انسان را به اوج معرفت می‌رساند و او با خودش خلوت می‌کند.

سرزمین عرفات یادآور قیامت

یکی از نکات مهمی که درباره عرفه و عرفات گفته شده این است که این صحرا با این کیفیت، همه با لباس‌های سفید در سرزمینی بی آب و علف،‌ یادآور قیامت است. صحرای محشر از همه جا بریدن است، وارد عرصه الهی شدن است، حساب پس دادن است.

ای انسان تو در دنیا مسافری!

حاجی چند ساعتی بیش در سرزمین عرفات نیست و این ساعت کوتاه این پیام را می‌دهد که ای انسان تو مسافری! تو چند صباحی، چند ساعتی در این دنیای مادی مهمان نیستی و باید همواره آماده سفر و حرکت باشی.

همنوای با امام زمان (عج) در عرفات

باید دست راز و نیاز به سوی حضرت حق بلند کرد، سخن گفتن با خدا و مناجات به درگاه الهی را باید از مکتب امام حسین (ع) آموخت. چه سعادتی بالاتر که در این روز، دعای عرفه همنوای با امام زمانت (عج) زمزمه کنی.

زمزمه دعای عرفه در عرفات

معمولاً در کاروان‌ها در عصر روز عرفه، دعای عرفه امام حسین (ع) خوانده می‌شود. چه دعای عظیمی است و در این دعا گویا انسان به راحتی با خدای خود سخن می‌گوید.

از اهل دل شنیدم که می‌گفتند: «هر وقت دلمان برای خدا تنگ می‌شود دعای عرفه را می‌خوانیم». این فرصت کوتاه را خیلی غنیمت بشمارید….

ای امیر عرفه …

ای امیر عرفه، دست من و دامانت           جان به قربان تو و گردش آن چشمانت

ای امیر عرفه، حال مناجات بده              بر گدای حرمت وقت ملاقات بده

ای امیر عرفه، بر سر راهت گردم              گر بیایی به خدا، دور سرت می‌گردم

---

[1] . سوره زمر، آیه۹.

[2] . سوره نحل، آیه ۴۳.