حدیث قرطاس یا کاغذ و قلم یکی از احادیثی است که در رد عمر بن خطاب مطرح می‌شود. پیامبر اکرم (ص) در اواخر عمر شریفشان کاغذ و قلمی درخواست کردند تا توصیه‌ای برای جانشینی خود داشته باشند. اما عمر بن خطاب ایشان را متهم به هذیان گویی کرد لذا حضرت از این کار منصرف شدند …

اسامه بن یزید یکی از جوانترین فرماندهانی است که توسط پیامبر اکرم (ص) برای رهبری سپاه اسلام منصوب شد. پیامبر اکرم (ص) بعد از واقعه غدیر اقداماتی را برای تثبیت ولایت انجام دادند. یکی از آنها انتخاب اسامه جوان برای فرماندهی است. ایشان با این کار می‌خواستند نشان دهند که ملاک رهبری، شایستگی افراد است …

با قدرت گرفتن اسلام در سال نهم هجرت کم کم گروهها و قبایل مختلف نمایندگانی را نزد پیامبر اکرم (ص) فرستادند و تمایل خود را به دین اسلام نشان دادند. در میان مناطق مهم، تنها یمن تحت سیطرۀ اسلام نیامده بود. اما ماجرایی رخ می‌دهد که پادشاه یمن هم مسلمان شده و زمینه ظهور اسلام …

غزوه حنین در سال هشتم هجرت و پس از فتح مکه واقع شده است. با نمایان شدن اقتدار اسلام در فتح مکه بسیاری از مشرکین احساس خطر کردند. از جمله قبیله هوازن که سابقه دشمنی با اسلام را نیز داشت. آنها در زمانیکه مسلمانان سرگرم پیروزی مکه بودند با قبیله ثقیف متحد شدند و لشکری …

در سال هشتم هجرت واقعه مهمی رخ داد و آن فتح مکه توسط سپاه اسلام بود. فتح مکه یکی از نبردهای مسلمانان است که از جهات مختلفی حائز اهمیت می‌باشد: فتح مکه با اقتدار کامل مسلمانان صورت گرفت. فتح مکه بدون درگیری و خونریزی از طرفین محقق شد. پس از مدتها بساط قلدری و زورگویی …

جنگ موته در سال هشتم هجرت واقع شده است. در این جنگ مسلمانان به مقابله با قدرت بزرگی به نام امپراطوری روم پرداختند. اتفاقات این جنگ از جهات مختلفی حائز اهمیت است: سپاه اسلام سه هزار نفر بودند. در مقابل سپاه اسلام قدرت بزرگی به نام امپراتوری روم با لشکر یکصد هزار نفری قرار داشت. …

جنگ خیبر یکی از وقایع مهم سال هفتم هجرت است. یهودیان پس از زیر پا گذاشتن پیمان صلح حدیبیه از مدینه تبعید شدند و پایگاهی را در خیبر تشکیل دادند و تهدیدی برای اسلام شدند. در این مقاله به بررسی زمینه‌های وقوع جنگ خیبر و اتفاقاتی که در آن افتاد می‌پردازیم. برخی از موضوعات مهمی …

در سال ششم هجرت، اسلام موقعیت محکم‌تری پیدا کرده بود. پیامبر اکرم (ص) در جریان سفر حج، پیمانی را با مشرکان بستند که به پیمان صلح حدیبیه معروف شد. این پیمان سبب شد مشرکان اسلام را به رسمیت بشناسند و دست از آزار و اذیت مسلمانان بردارند. در این مقاله موضوعات زیر را بررسی می‌کنیم: …

بنی قریظه گروهی از یهودیان بودند که با مسلمانان پیمان صلح بستند و در میان مسلمانان زندگی می‌کردند. در این نوشته به بررسی پیمان شکنی بنی قریظه و عاقبت آنها می‌پردازیم. برخی از نکاتی که در این مقاله بیان می‌شود عبارتند از: غزوه بنی قریظه جعلی بودن نقل تاریخی از کشتار بنی قریظه به دست …

در سال پنجم هجرت ائتلاف بزرگی بین کفار بوجود آمد و تصمیم گرفتند به مسلمانان حمله کنند. در جنگ خندق با وجود اینکه عده دشمنان زیاد بود اما تدابیر پیامبر اکرم (ص) و امداد‌های الهی سبب پیروزی مسلمانان شد. برخی از اتفاقات مهم جنگ خندق عبارتند از: ائتلاف بزرگ قبایل مختلف کفار و یهودیان تدابیر پیامبر …

بعد از تجربه تلخی که برای مسلمانان در جنگ احد پیش آمد دشمنان تصمیم گرفتند در نزدیکی مدینه و در منطقه‌ای به نام حمراء الاسد توقف کنند و بعد از تجدید قوا به مدینه حمله‌ور شوند و کار مسلمانان را یکسره نمایند. در این مقاله به بررسی غزوه حمراء الاسد و تدابیر پیامبر اکرم (ص) …

یکی از حوادث مهمی که در سال سوم هجرت رخ داد جنگ احد است. دراین جنگ اتفاقات عبرت آموزی پیش آمد که در تاریخ ثبت شده است. از جمله: پیامبر اکرم (ص) پیش‌بینی صحیحی از دشمن داشتند و گروهی را در یک نقطه استراتژیک قرار دادند. سپاه اسلام در ابتدا پیروز نبرد بودند. گروه اندکی …

جنگ بدر نقطۀ عطفی در تاریخ رسالت پیامبر اکرم (ص) بود. در صدر اسلام مسلمان‌ها به شدت مورد ظلم و آزار و اذیت واقع می‌شدند و قدرت مقابله با دشمنان را نداشتند. با گسترش اسلام و بیشتر شدن تعداد مسلمانان پیامبر اکرم (ص) تصمیم گرفتند در برابر تعدی‌های مشرکان، مقابله به مثل نمایند. تا اینکه …

پس از هجرت پیامبر اکرم به مدینه و تشکیل حکومت اسلامی برای مقابله با خطرات دشمنان فریضه جهاد تشریع شد. در برخی از این جنگها پیامبر اکرم (ص) خودشان حضور نداشتند بلکه فرمانده‌ای را تعیین می‌کردند و به جنگ می‌فرستادند. اینگونه نبردها سریه نام گرفتند. در این مقاله ابتدا معنای سریه را توضیح داده و …

یکی از اتفاقات مهم در سال اول هجرت پیامبر (ص) شکل گیری جریان نفاق است. منافقان در ظاهر اسلام آورده بودند ولی در باطن در صدد ضربه زدن به اسلام بودند. در این مقاله به بررسی چگونگی شکل گیری جریان نفاق در صدر اسلام می‌پردازیم. چکیده نفاق به‌معنای دورویی و مطابقت نداشتن ظاهر با باطن …

عقد اخوت به معنای ایجاد پیوند برادری بین دو مسلمان است. در صدر اسلام پیامبر اکرم (ص) این کار را انجام دادند تا نزاع و اختلاف بین گروههای مختلف پایان یابد و همگی باهم متحد شوند. چکیده پیامبر اکرم (ص) پس از هجرت به مدینه کارهای بسیار مهمی را انجام دادند که موجب تحکیم اسلام …

پس از هجرت پیامبر اکرم (ص) به مدینه، زمینه‌ای ایجاد شد برای گسترش اسلام. پیامبر در مدینه حکومت اسلامی تشکیل دادند و رهبری جامعه را بر عهده گرفتند. در سال اول هجرت وقایع مهمی رخ داد از جمله: ایجاد برادری بین مسلمانان تأسیس مسجد النبی تشریع اذان و اقامه گسترش دشمنان پیمان با یهودیان شکل گیری …

مسجد قبا اولین مسجد اسلام است که در صدر اسلام توسط پیامبر اکرم (ص) ساخته شده است. اما ماجرای ساخت مسجد قبا چیست؟ این موضوعی است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت. نکات جالبی در اینجا مطرح خواهد شد از جمله: قبا کجاست؟ علت ساخت مسجد قبا؟ انتظار پیامبر اکرم برای رسیدن امیرالمومنین …

با دعوت اهل یثرب پیامبر اکرم (ص) تصمیم به هجرت به مدینه گرفتند. سران قریش ترسیدند که پیامبر (ص) به قدرت بیشتری دست پیدا کند و اسلام بیش از پیش گسترش یابد. لذا تصمیم به قتل پیامبر در لیله المبیت گرفتند. این مقاله به بررسی ماجرای لیله المبیت می‌پردازد و نکات جالبی را بیان می‌کند. …

هجرت پیامبر اکرم (ص) و مسلمانان به مدینه نقطه عطفی در تاریخ اسلام است. با هجرت پیامبر (ص) اسلام نیز از مکه به شهرهای دیگر گسترش یافت. در این مقاله مقدمات هجرت پیامبر (ص) و نکاتی در این رابطه بیان می‌گردد از جمله: نزاع قدیمی اوس و خزرج چه چیزی باعث آشنایی مردم یثرب با …

بعد از بعثت پیامبر اکرم (ص) اسلام هر روز گسترش می‌یافت. دشمنان در مقابله با پیامبر اکرم (ص) هر نقشه‌ای داشتند به کار گرفتند ولی در همه آنها ناکام ماندند. آخرین حربه آنها تحریم های همه جانبه بر علیه اسلام بود. تا جاییکه هر گونه معامله با بنی‌هاشم ممنوع شد و تحت فشار شدیدی قرار …

بعثت پیامبر اکرم (ص) نقطه آغاز دین مبین اسلام در جهان است. تاریخ زندگی پیامبر (ص) را می‌توان به دو بخش اصلی تقسیم کرد. بخش اول دوران کودکی و جوانی حضرت است و اتفاقات قبل از بعثت پیامبر (ص). اما بخش دوم از زمانی است که پیامبر گرامی اسلام به رسالت مبعوث می‌شوند. در اینجا …

این مقاله به بررسی دوران کودکی پیامبر اکرم (ص) پرداخته و وقا‌یع مهم پیش از بعثت را بیان می‌نماید. از جمله مسائل مهمی که در این نوشته بررسی می‌شود عبارتند از: تاریخ ولادت حضرت علت آوردن دایه برای پیامبر (ص) دوران کودکی پیامبر اکرم (ص) پیامبر اکرم در دوران جوانی در برخی جنگ‌ها شرکت داشتند. …

پیامبر اکرم (ص) آخرین پیامبر الهی است و دین اسلام کاملترین دین و تضمین کننده سعادت دنیا و آخرت بشر است. پیامبران گذشته وعده ظهور پیامبر اسلام را به مردم داده بودند. این مقاله بر مبنای سیر تحول تاریخ انسان در قرآن کریم نگاشته شده است. دو بخش عمده در این مقاله بررسی می‌شود: ویژگی­های خاص …

تاریخ زندگی امام علی (ع) به سه دوره اصلی تقسیم می‌شود: دوران کودگی و پرورش در دامان پیامبر اکرم (ص) دوران رسالت پیامبر اکرم (ص) و جانفشانی‌های امام علی (ع) دوران امامت امام علی (ع) در این مقاله ضمن بررسی تاریخ زندگی امیرالمومنین (ع) وقایع مهم سیاسی دوران امامت ایشان بیان می‌شود. دوران امامت امام …

با شهادت امام حسن عسکری (ع) امامت حضرت مهدی (ع) آخرین حجت خدا، آغاز می‌شود. امام زمان (ع) آخرین امام شیعیان و منجی بشریت است که امامان گذشته بشارت به آمدن ایشان داده بودند. تاریخ زندگی امام زمان (ع) اتفاقات مهمی را در خود جای داده که در این مقاله به بررسی آن می‌پردازیم. برخی …

امام حسن عسکری (ع) امام یازدهم و پدر امام عصر (ع) هستند. عمر شریف امام عسکری (ع) توأم با محدودیت‌های شدید، زندان و ستمگری‌ خلفای عباسی بود. با اینکه امامت امام عسکری (ع) تنها شش سال بود و کم‌ترین مدت امامت در میان ائمۀ اطهار (ع)‌ را داشتند ولی اتفاقات مهمی در این دوران به …

زندگی امام هادی (ع) نکات قابل توجهی دارد که زمینه آمادگی مردم برای دوران غیبت را فراهم می‌کند. در این مقاله تاریخ زندگی امام هادی (َع) را بررسی می‌نماییم. برخی از نکات مهم این دوران عبارتند از: شیوه خاص امام هادی (ع) برای آشنا کردن شیعیان با معارف والای تشیع مبارزه با جریانات انحرافی مثل …

امام جواد (ع) در هفت سالگی به امامت رسیدند و تا آن زمان کم سن و سال ترین امام در بین ائمه (ع) بودند. این مطلب باعث شد که توطئه‌ها بر علیه امامت بیشتر گردد. در این مقاله تاریخ زندگی امام جواد (ع) را بررسی نموده و نکات جالبی را از عظمت وجود ایشان بیان …

تاریخ زندگی امام رضا (ع) نکات آموزنده‌ای دارد. با حضور امام رضا (ع) به ایران برکات فراوانی به این سرزمین وارد شد. حضور فرزندان ائمه (ع) سبب آشنایی بیشتر مردم با مکتب اهل‌بیت‌ (ع) گردید و به مرور زمان این کشور به قطب اصلی مذهب تشیع تبدیل شد. لذا بررسی تاریخ زندگی امام علی بن …

دوران امامت امام کاظم (ع) نکات قابل توجهی دارد. خفقان موجود در آن زمان و موقعیت خاص اجتماعی سبب شد امام کاظم (ع) شیوه خاصی را برای رهبری و هدایت جامعه اسلامی در پیش بگیرند. در این مقاله قصد داریم ضمن بررسی موقعیت جامعه در آن دوران به فعالیتهای علمی و سیاسی امام موسی بن …

دوران امامت امام صادق (ع) دوران بسط و گسترش علم است. امامت امام باقر و امام صادق (ع) همراه بود با شکوفایی علوم مختلف و این امر در زمان امام صادق (ع) گسترش یافت. آموزش گسترده احکام و فقه اسلامی و تربیت شاگردان زبردست از جمله کارهایی است که در این دوران انجام شد. برخی …

دوران امام باقر (ع) زمان شکوفایی علم توسط ایشان است. به همین دلیل امام محمد باقر (ع) را باقر العلوم می‌نامند. چرا که تحول عظیمی در علوم مختلف مادی و معنوی توسط ایشان شکل گرفت. مورخان برجسته‌ترین اتفاق این دوران را همین تحول علمی می‌دانند. ظهور و بروز علمی امام باقر (ع) در زمینه‌های مختلفی …

قیام عاشورا مبدأ تحولی در تاریخ اسلام بود. بعد از شهادت امام حسین (ع) یزید خفقان شدیدی در جامعه ایجاد کرد تا بر جنایات کربلا سرپوش بگذارد. اما امام سجاد (ع) با وجود  تهدید حکومت به روشنگری درباره قیام امام حسین (ع) و ظلم یزید پرداختند تا پیام عاشورا به گوش همگان برسد. تاریخ زندگی …

تاریخ امام حسین (ع) با قیام عاشورا شناخته می‌شود. بی‌شک قیام امام حسین (ع) مبدأ بسیاری از تحولات در تاریخ اسلام است. در کتب تاریخی و مقاتل به تفصیل به این موضوع پرداخته شده است. آنچه در این مقاله بیشتر بر آن تأکید شده است تحلیلی بر عوامل قیام عاشورا است. دو نکته مهم مورد …

تاریخ زندگی امام حسن مجتبی (ع) به سه دوره اصلی تقسیم می‌شود: زمان حیات پیامبر اکرم (ص)، دوران امامت امیر المومنین (ع) و دوران امامت امام حسن (ع). پیامبر اکرم (ص) توجه ویژه‌ای به امام حسن (ع) داشتند و ایشان را سرور جوانان اهل بهشت نامیدند.امام حسن (ع) در دورۀ سی‌سالۀ امامت امیرالمؤمنین (ع) نقشی …

تاریخ زندگانی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها پر است از درس‌هایی مهم در عرصه‌های مختلف زندگی که به واقع ایشان بهترین الگوی انسان کامل است. این مقاله برگرفته از سلسله درس‌های دکتر رجبی دوانی است که فرازهای مهم و تأثیر گذار زندگانی حضرت فاطمه سلام الله علیها را بررسی می‌کند. برخی موضوعات مطرح شده …